Deprecated: Function create_function() is deprecated in /usr/local/ftp/irg/public_html/static/zwingli-briefe/pmwiki.php on line 499

Deprecated: Function create_function() is deprecated in /usr/local/ftp/irg/public_html/static/zwingli-briefe/pmwiki.php on line 499
Huldrych Zwingli Briefe - 502

Institut für Schweizerische Reformationsgeschichte

502

<< Nr. 501 | Index | Nr. 503 >> 

Absender: Bucer, Martin

Empfänger: Oecolampad, Johannes

Empfänger: Zwingli

Ort: Strassburg
Datierung: 8 VII (1526)

Vorlage: Huldreich Zwinglis sämtliche Werke, vol. 8 (Leipzig: Heinsius, 1914) (Corpus Reformatorum 95), 646-650




--646--

Charissimo et doctissimo Oeolampadio.
Gratia et pax.
Non est satis a papistis persecutionis, nostros patres et symmistas
simul in nos furere oportet. Gratia deo, nihil novi accidit. Dominus
potens est contra utrosque tueri. Habes hic prologum illum galeatum;
sed ita nobis videtur occurrendum, ut uterque, tu et noster
Zwinglius, scribatis, et uterque nostra lingwa. Iactat enim Lutherus
in illo ameno prologo suo, que contra nostram fidem in libello contra

--647--

Carolostadium, nempe altera parte "Wider die himlischen propheten"
scripsit, a nemine adhuc deiecta. Velim igitur Zwinglius scriberet
libellum Germana lingwa, in quo amice, sed tamen graviter Lutherum
admoneret, ne nimium sibi fideret et agnosceret se in hac causa non
bono spiritu duci. Eius poterit ille multas multo probabiliores coniecturas
obiicere, quam ille sint, quibus ille nostra conatur evincere
non ex bono spiritu proficisci, vel ille enim, quod iis argumentis utitur,
quibus non sua modo, sed eciam sacra biblia, si fidem mererentur,
probaret ex Satana esse. Nam et hec sepe aliis verbis rem
eandem efferunt et sane magis diversis, quam tu et Zwinglius de
eucharistia sitis loquuti. Item quod iam non Paulina confidencia
omnia sua iactat et damnat [Gal. 1. 8. 9], quae aliorum, et damnat ita,
ut, quicquid docetis, non hoc tantum dogma, diabolo adscribat omnemque
in omnibus fidem derogans, ita Christum ipsum, quem docetis,
multo nocencius Fabris et Ecciis persequens; denique, quicquid quisque
vel in speciem diversum ab illis docuerit, mox audire ab eis schwer=
mer, rottengeister, falsch propheten. Istę, inquam, et innumere alię coniecture
sunt ipsum hic hominem agere et suo, non Christi spiritu ferri.
Has praestaret quam luculentissime colligi et illis probare studium
ipsius hac in re et pervicatiam non posse esse a spiritu Christi.
Zwinglius non infeliciter id posset. Tantum oro, ut sanabilem sibi
Lutherum fingat ac tractet ut fratrem, quem erroris quidem velit admonere
[Matth. 18. 15], idque graviter, sed ita, ut non Lutherus tantum,
verum eciam omnes lectores non possint non agnoscere ex sincera
tum Christi tum eius dilectione omnia proficisci. Nihil elevet, vel
tolerabile praedicet, quecunque in eo sunt domini, ut multa sunt.
Que omnino notanda sunt, notet candidissime, semper prae se ferens,
nisi glorie Christi derogarent, nequaquam fuisse notaturum, eoque
tam diu distulisse, nominatim ipsius tanquam adversarii meminisse.
Ut enim nihil aliud certe nostrum est, ut alienissimi simus ab eo, quod
in ipso culpamus, et Christi spiritum prae nobis feramus luculencius,

--648--

qui sequi illum cercius nobis videmur. Sed dici nunquam non potest,
quam prematur error ille nostra hac Christiana modestia; Paulinum
omnes hodie malunt quam Lutheranum ingenium et stilum. Predicant
omnes tua "Apologetica" fere tantum lucrari Christiana illa
et nequaquam fracta tantum modestia, quantum argumentis, imo ut
argumenta expendantur et non cicius repellantur, quam discuciantur,
modestie illi debemus. O quam franget erroneam istam fiduciam
Vide, optime Luthere, ut hic diversus es a Christo, alienus a
Paulo, vide, ut frivolis coniecturis invictam veritatem oppugnes, vide a
cuius partibus stes! qui agis, ut omnia nostra Satane esse totus orbis
credat! Ubi mens Paulina gaudens Christum et per occasionem praedicari
[Phil. 1. 18]? ubi fructus pietatis tui dogmatis, ubi damna, quę
dat nostrum? etc. Oblitus mei, memores moneo; fit autem nimio quodam
studio Christiane modestie. Qua, scio, hostes domini universos
nos victuros preter id, quod ita Lutherane acerbitatis ac minime
Christiane confidencie fermentum ex multorum cordibus expurgabimus,
quod unice necessarium est, nisi volumus perturbari omnia. Ergo
in priore parte Zwingliani libri velim, ut Lutheri coniecturas refelleret
et suis ostenderet ipse se atque convinceret suam pertinaciam sic, et studium
non esse spiritus, crebro monens, ne velit dominari in clerum neve
extingwere spiritus aut contemnere prophecias [1. Thess. 5. 19] aut ecclesie
iudicium sibi et suis arrogare solis, quos, ut apparet, minus possemus
ferre quam episcopos atque academias, et non velit ad vim converti,
diffisus verbo, quod ipse, sui, hactenus fecerunt, curantes per magistratus
libris vestris interdici, cum prostent quibuslibet papistis, quo
pacto prohibuerunt contra Paulum ceteros diiudicare et dominos se
fidei nostre fecerunt [2. Cor. 1. 24]. In altera parte iam nominatim solvat
argumenta Lutheri, que nituntur quatuor illis locis: "hoc est corpus"
etc.; "panis, quem frangimus" etc.; "reus erit corporis et sanguinis" etc.;
et "probet seipsum homo" etc. Tantum voret servus Ihesu Christi
tedii et legat ipse hec. In altera parte "Wider die himelschen pro=
pheten" non sinat remorari se mare conviciorum et sannarum, in quo
ista innatant. Urgeat autem diligenter ubique de iis ipsis verbis: "hoc
est corpus meum", quod et veritas operum domini et analogia fidei non
sinant sensu corporali ea accipere, sicut nec illa: "tu es Petrus",

--469--

ac alia innumera. Ita enim dementarunt homines, ut nolint plerique
alia loca scripture audire, nisi ex his ipsis probetur eis sensum carnalem
non posse hic consistere. Id autem persuasistis nunc multis,
potissimum istis argumentis. Si velint intelligi panem corporaliter suum
corpus esse, oportuisset id esse sensibiliter, ut omnia opera domini.
Item oportuisse corpus panem pro nobis passum fuisse. Item isto
modo avocabimur ad elementa mundi [Gal. 4. 3. 9]; tum mire vulgare
cepit esse, ut nostri rogent adversarios: Quid ad eos ista verba?
Rogant, ubi ipsis facta sit facultas ex pane faciendi corpus, et hec
verba cum ea efficacia repetendi. Postremo, quod nullus hinc possit
expectari fructus pietatis et memoria mortis domini impediatur. Ea,
quam poterit, vulgariter tractet, nihil augustioris philosophie admittens,
sed ne patres quidem, nisi obiter, citet. Semper enim nobis adversarii
obiiciunt, quod rationem sequamur et patres homines, et quod ab istis
verbis tanquam invictis ad alia loca dilabamur; quare diligenter iudicandum,
quam impium sit, id vicio nobis vertere, quod utique nihil
aliud est, quam a luce arcere et vi detinere in obscuro. Verum iterum
obliviscor mei. Velit tamen Zwinglius, et optime hec et supra votum
praestabit. Utatur eo spiritu erga hos pro horum ratione, quo
erga Fabrum pro eius ratione usus est. Sed velim eciam in titulo
amicam ad Lutherum admonicionem, ne veritati obstrepat, et confutacionem
der "fier gründ vom sacrament wider die himlischen pro=
pheten" polliceri, et mox in praefacione ad Christianum lectorem
elevare eum dissidium, quod ita velit nos deus probare, tum ostendere,
quam invitus cum Luthero congrediatur; sed ita voluisse dominum;
se id facturum, ut tantum glorie dei studuisse videatur. Sic
agere dominum, ut soli ipsius verbo credamus, nullis hominum commentis,
ut ab uno deo et nulla humana authoritate pendeamus. Hec
optarem scribi a Zwinglio. A te vero, ut ipse quoque prologum
istum tuo more excuteres et coniecturas impias illas fortiter confutares,
ita tamen semper erroris sui monens Lutherum atque praeterite dilectionis,

--650--

ut prae te feras spem resipiscencie eius. Tum Germanice
eciam ipse responderes Syngrammati, accommodans te vulgi auribus.
Nescio, quam veremur obscuritatem; si vertatur tamen Antisyngramma,
vulgi iudicium experiundum est. Illi ergo nos oportet
accomodare. Egi hac causa diligenter cum Secerio, qui excudit,
ut unum librum daret; non promisit quidem neque negavit; si impetrare
poterimus, mittemus. Est sane versus liber adversariorum,
quare prestaret te illum habere et propositis ipsorum verbis tua subnectere
ac breviter, ut soles, et luculenter spiritu altero versa urgere,
ut probent suam illam magiam; corpus per verba sua ista adfertur.
Velim vero et te in prologo apud Christianos graviter queri de eo,
quod te condemnant aliorum sequuti praeiudicia et tuam non admittant
responsionem, cum reo plus temporis debeatur et Paulus facultatem
faciat prophetandi singulis, iudicium relinquens toti auditorio [1. Cor.
14. 27-29]. Videretur eciam non incommodum, si fidei et doctrine tue
summam paucis in prologo praemitteres, ut viderent omnes, qualis sis
hereticus, et quam digne ita te proscindant adversarii. Cottidie oculos
recipiunt multi. Dominus vere sternet istam arroganciam. Hec tumultuarie
de nostris cogitacionibus volui tibi, Oecolampadi, ad tuam
monitionem scribere. Nescio, an luscus Capito noster; ex altero
enim oculo et capite supra certe, quam e re nostra sit, in praesenti
laborat etc. Zwinglio velim literas legendas has nostras transmittas,
et utinam utrique probetur, ut scribatis, et scribatis cum solita modestia
tum ut simul tum Christi gravitatem contra superbiam istorum tueamini
cum decoro; aliter enim non potest fieri: istos offendere oportet,
si nolumus deesse glorie Christi. Tantum optarim nos illos offendere
cum ędificacione electorum.
Vale in domino.
Zwinglio scribo, sed de aliis, me referens ad hanc epistolam.
Argentorati. 8. Iulii.
(Äußgere Adresse fehlt).