49
Absender: Rhenanus, Beatus
Empfänger: Zwingli
Ort: Basel
Datierung: 6 XII 1518
Vorlage: Huldreich Zwinglis sämtliche Werke, vol. 7 (Leipzig: Heinsius, 1911) (Corpus Reformatorum 94), 114-116
--114--
Beatus Rhenanus Huldericho Suinglio suo S. D.
Recte fecisti, vir optime, qui statim nos literis tuis certioreis reddideris,
quidnam in re illa, quam te diligentissime curaturum receperas,
egisses. Nam scis, quam nobis curae sit ea res, et, ut fit, cum
animi pendetur, negocium infelicius successisse putassemus, nisi tu
nobis eum scrupulum ademisses. ῾Ο μὲν καρδινάλιος οὔ μοι πάνυ
πιστὸς εἶναι δοκεῖ| καὐτὸς γὰρ ἐκείνης τῆς κωμῳδίας εἷς ἐστι, ἂν μὴ ἡ
ἀτυχία αὐτοῦ τὸν νοῦν μετέβαλεν. De Lutherio nihildum comperti habemus.
--115--
Risimus abunde veniarum institorem, quem in literis tuis graphice
depinxisti. Dant belli ducibus literas pro perituris in bello.
Quam sunt haec frivola et pontificiis legatis indigna! Quid non tandem
excogitabitur, ut nummis nostris potiatur Italia? Nec vero risu haec
digna puto, sed lachrymis potius. Nam nihil est, quod magis mihi
doleat, quam quod video Christianum populum passim ceremoniis nihil
ad rem pertinentibus onerari, imo meris neniis. Et causam non aliam
reperio, quam quod sacerdotes per summularios istos et sophisticos
theologos decepti ethnicam aut iudaicam doctrinam docent. De vulgo
sacerdotum loquor; neque enim me latet, te tuique similes purissimam
Christi philosophiam ex ipsis fontibus populo proponere, non Scoticis
aut Gabrielicis interpretationibus depravatam, sed ab Augustino,
Ambrosio, Cypriano, Hieronymo germane et sincere
expositam. Deblatterant illi nugas in eo loco stantes, ubi, quicquid
dicitur, populus verissimum esse putat, de pontificia potestate, de condonationibus,
de purgatorio, de fictis divorum miraculis, de restitutione,
de contractibus, de votis, de penis inferorum, de Antichristo. At
vos pro concione dicentes universam Christi doctrinam breviter velut
in tabella quadam depictam ostenditis: propterea missum in terras a
deo Christum, ut doceret nos voluntatem patris sui, ut ostenderet
mundum hunc, hoc est divitias, honores, imperium, voluptates et hoc
genus alia plane contemni debere, caelestem vero patriam toto pectore
quaerendam; ut doceret nos pacem et concordiam ac pulchram rerum
--116--
omnium communionem (nam nihil aliud est Christianissimus),
qualem olim Plato magnis annumerandus prophetis utcunque in sua
republica somniasse visus est, ut adimeret nobis stultos terrenarum
rerum affectus in patriam, in parentes, in cognatos, in sanitatem et
in caetera bona, ut paupertatem et reliqua huius vitae incommoda non
esse mala declararet; nam eius vita doctrina est, omnem humanam
excellens. - Sed quo me scribendi rapit ardor, ut familiarem exorsus
epistolam declamare velut mei oblitus occeperim? Utinam tui similes
multos haberet Elvetia! Sic enim facile fieri posset, ut meliores
mores nostrates induerent. Est certe populus utcunque corrigibilis,
si modo talibus non destituatur, qui Christum docere et possint et
velint.
Bene vale.
Basileae die divi Nicolai M.D.XVIII.
[Exi]mio viro dn. Huldericho [Suin]glio, sacrorum antistiti [ad]
divam Virginem [Eremiti]cam in ob . . . iore El . . . a[mico
incom]parabili. -
[Züri]ch, in des abbts von [Ein]sideln hoff.