<< Nr. 324 | Index | Nr. 326 >> 

Absender: Zwingli

Empfänger: Sebivilla, Petrus

Ort: Zürich
Datierung: 13 XII 1523

Vorlage: Huldreich Zwinglis sämtliche Werke, vol. 8 (Leipzig: Heinsius, 1914) (Corpus Reformatorum 95), 142-147

---

--142--

Charissimo nobis in Christo fratri Petro Sebivillae, ecclesiastae
Gratianopolitano, viro doctissimo, Huldrichus Zuinglius.
Gratia et pax a deo et domino nostro Iesu Christo. Si bonis ad
bonorum convivia licebat etiam non vocatis accedere, doctissime iuxta
ac piissime Petre, ut est in proverbio, quanto magis Christianum
etiam longissime dissitum Christiano convenire licebit, quorum una
fides est, baptismus unus [Eph. 4. 5], spiritus idem, idem eiusdem pietatis
studium. Hinc factum est, ut ignotus ignotum, itidem quod ego nunc
facio, bene habere praecatus sis, atque id literis ad Annemundum

--143--

Coctum missis, virum ut genere doctrinaque clarum, ita pietate
humanitateque longe clariorem. Qui, ut nihil antiquius amicitia pietateque
inter humana ducit, sic vicissim suopte quodam iure (nam
tanti viri imperio lubentes volentesque cessimus) compulit incultas istas
ad te dare literas, quibus futurum sperat, ut amicitia, secundis avibus
coepta, eodem auspicio in diem magis ac magis crescat, sed in eum
modo usum, ut pura illa veraque Christi religio amplietur; quam quis
non videt hypocritarum versutia longo iam tempore ita esse foedatam,
obscuratam, laceratam, ut parum abfuerit, ne in universum excinderetur?
Sed dominus Sabaoth pauxillum seminis reliquit, quo segetem
uberrimam redituram speramus. Eadem enim est coelestis grani vis,

--144--

quae synapis [Marc. 4. 30f.], quod omnium seminum est longe minimum;
huc tamen venit, ut arborescat, et avibus coeli variis ventorum
seditionibus iactatis sedem firmam hospiciumque tutum exhibeat. Semen
hoc, ut Christi verbis utar, est verbum dei. Quod tametsi dum alias
alio cadit, parvum, ubi tamen in terram bonam ceciderit, fructum
habundantissimum refert, quamvis et hunc numero potius quam ingenio
disparem. In hoc, inquam, verbo requiem vitamque inveniunt miserae
mortalium mentes, quae non modo huius immundi mundi tumultibus,
verum insidiis etiam spiritalium nequitiarum divexantur; hocque adeo,
ut iuxta prophetae [Psalm 77. 2f.] verbum consolationem non recipiant,
nisi postquam dei memores factae fuerint. Renuit, inquit, consolationem
accipere anima mea; recordatus autem dei laetificatus sum. Quae
enim per immortalem deum firmitas aut consolatio in verbo hominis
est? cum omnis homo sit mendax [Psalm. 116. 11]; manifestum igitur
fit, humanam mentem non alia ratione tranquillam reddi posse, quam
uno soloque dei verbo. Hoc tu recte facis, qum nitide, pure sancteque
praedicare in animum ducis, quemadmodum literę ad Annemundum
datae indicant. Idque non sine Theseo, ut dicitur; nam
caro et sanguis hoc tibi non revelarunt [Matth. 16. 17] (haec enim
iubent, ut se audiamus), sed pater coelestis animum sic tuum ad se
traxit [Joh. 6. 44], ut eius iam verbo fidens, alios quoque ad hanc
securitatem cupias pertrahere. Verum heus tu, aedificandi consilium
ne capias, ni prius sedens impensam omnem supputaveris [Luc. 14. 28].
Alioqui a filiis huius seculi, dum in medio fervore opus fuerit, ipseque
rerum inopia ab eo revocatus eris, ad hunc rideberis modum: Hic
homo coepit aedificare et absolvere nequivit [Luc. 14. 30]. Quae te
contumelia, nisi vehementer incalueris, manum ab aratro retrahere
[Luc. 9. 62] inque salis lapidem converti faciet, ut sal deinde fias, qui
ingenium amittens plusquam fatuus est [1. Mos. 19. 26]. Sunt autem
adversus hos hostes opes, arma commeatusque parandi. Primo contra
Antichristum, qui, ut se extulit supra omnem cultum [2. Thess. 2. 4],
ita deus dici amat et verbum suum numinis loco vereri praecipit,
tametsi plusquam δὶς διὰ πασῶν a verbo dei dissideat. Si nunc fidelis
domino tuo minister esse cupias, huc adigere, ut istum odio habeas,
nisi duobus dominis servire alicubi didiceris, aut amicitiam aliquam
inter Christum esse et Belial [2. Cor. 6. 15]. Istum si odio habeas,
cogeris ante omnia male audire, haereticus dici, ignes, mortes et dira

--145--

suplicia intentari videre, ac paulo post, nisi ad eius partes concesseris,
experiri. His enim armis probe instructus est gestitque non velitarem,
sed statam cum Christi ministris pugnam conserere. Satis enim iam
exasperatus est; tantum enim rei et copiis eius, dum aliquandiu praedicatum
est euangelium, decessit, ut in desperationem rerum omnium
adactus ultima experiri cogatur. Hic animum explora tuum et humeros
examina, quid queant, quid ferre recusent! senties mox te tam gravi
adversario imparem. Ad haec adde alios innumerabiles, qui contra
te dimicaturi sunt hostes: inveteratae, sed pessimae consuetudines,
patres, sed qui vitrici fere sunt - nam verbum dei crebro iuxta libidinem
adfectuum suorum detorserunt -, principes, qui bis insaniunt, dum
secundum hoc, quod veram pietatem ignorant, nihil aliud quam tumultuantur.
Unde in gregem Christi facile extimulari poterunt mundus
totus, κακοδαίμων et malorum examina simul omnium. Haec, inquam,
omnia tibi, antequam telam ordiare, expendenda erunt, ne in media
pugna remittas brachia et fugae praesidium quaeras; nam sic fieret,
ut postrema deteriora primis redderentur [Matth. 27. 64]. Iam te, si
bonus orator essem et tu carnalis esses, ad desperationem nimirum adegissem,
ut iam latebras potius meditareris quam concionem. Sed non
patitur hoc, qui te extimulat, Christi spiritus, qui eiusmodi malis
animum acuit potius, quam retundit. Age igitur, optime vir, et tu in
Galliis vestris Christiana armatura munitus in publicum prodeas
sublataque instar tubae voce euangelium Christi invitis omnibus
puppis et papis praedices. Christus classicum cecinit, impressionem
in Pharisaeos, scribas et hypocritas facturus. Quis dexteram ad
praelium non armabit? Leo rugiet, inquit propheta [Amos 3. 8], quis
non metuet? Christo per ministros suos detonante, qui ex hostibus
non pavebit? imo dispeream, si non in totis castris illorum trepidatur:
adeo vertuntur, rotantur, ambigunt, ut, quid consilii secuturi sint,
nondum exploratum habeant. Nam si Christi gregem mactare per
seductos principes coeperint, verentur, ne sic aperiatur fenestra, ut in
se quoque paulo post irruatur. Si vero scriptura obsistere tentent,
conscii sibi violentiae, quam ei faciunt, toti frigent ac concidunt. Quid
igitur in ignavos non irruimus, uno illoque satis forti verbi dei praesidio
fulti? Is enim Antichristum interficiet spiritu oris sui [2. Thess. 2. 8].
Stat a nobis Christus, quis contra nos [Röm. 8. 31]? simus licet Samia
vasa, nemo tamen confringere nos poterit, quandiu nobis dominus adest:
aderit autem ex verbi sui certa promissione, qua pollicitus est [Matth.
10. 18f., 28. 20, Luc. 12. 11f.] se nobiscum mansurum usque ad mundi

--146--

consumationem, iussitque securos esse, qum ad reges et praesides
illius causa trahamur: daturum enim esse et sapientiam et eloquentiam,
cui omnes adversarii non poterunt resistere. Quid igitur adhuc
cunctamur? victoria in manibus est. An eam decerpere piget?
Coelum et terra transibunt citius quam dei verbum [Matth. 24. 35].
At is victoriam promisit; recipi igitur non potest, ut non vincamus.
Quin hoc potius dixero, nos alia ratione vinci non posse, quam si
conatus nos pigeat. Tenera, non ignoro, ut nos caro dehortetur; sed
cogitandum iterum atque iterum nobis est, quod versutus ille κακοδαίμων
semper nos illius occasione suadelaque seduxit; ac dum illa
labores erumnasque refugit, nobis ocyus ab eius blandiciis fugiendum
est, auresque Ulyssis in morem obserandae, ne forte ei cedamus.
Quae enim maior infoelicitas nobis accidere poterit, quam si proditrix
caro partium suarum nos fecerit, ubi toti nihil aliud quam caro futuri
essemus, ac subinde quoque nihil aliud quam beluae? Partium autem
eius sumus, si spiritum illius gratia prodimus; tum autem spiritum
prodimus, qum non omnibus nervis deo illiusque verbo fidimus: in eo
enim solo spiritus vivit. Quod enim tam iuratum est creaturae verbum,
quod non fallat? Haec igitur et his longe tum robustiora tum
diviniora tecum reputans, doctissime Petre, animaberis non modo
cum Antichristo ac paucis principibus, sed cum universo simul orbe
certamen subire, siquidem coelestia ambis: ea enim solis eis eveniunt,
qui terrena negligunt. Ante omnia igitur opus est, ut te ipsum abneges
ac quotidie moriaris. Id autem tuopte Marte non poteris; ad
unam igitur dei misericordiam confugiendum et illic flagitandum, ut
vias tuas dirigat, mentem illustret, cor excitet, ut illius gratia nihil
non tum audeas, tum, quo pacto fieri oporteat, scias. Proderit et
illud euangelium Christi praedicare molienti, ut reiectis omnibus
praesumptis opinionibus et doctrinis, hoc consilio ad literas vere sacras
accedat, ut eas praeceptorem habiturus sit, non discipulum. Nam
qui sic accedunt ad eas, ut hoc solum querant, quod opinionibus
suis adstipuletur, vim eis facturi sunt et constupraturi. Qui vero
contra sic ad eas adeunt, ut illinc coelestis consilii mentem auferant,
ut doceantur, non ut doceant, hi denique cum multa fruge recedent.
Vides, in Χριστῷ frater, quantum brevi pietas Christi in Germania
profecerit? Ea non minus promotura est et apud vestros, si id a
domino petieritis. Peti vero gaudet; est enim animarum amans ac
zelotypus. Haec, ut tandem finiam, huc tendunt, ut euangelium intrepide
velis apud tuos profiteri: quod, praecor, faxit deus optimus
maximus. Nam frigida ista et plusquam temporaria epistola, plane

--147--

scio, quam nihil possit: tametsi eam Annemundus noster tum amicitiae
iure tum candore isto suo, quo nobis plus quam par sit, tribuit,
extorserit. Proinde nobis iam ut amico utere, ac si id nimis est,
ut discipulo. Et persuade tibi, Zuinglium tuum futurum, dummodo
te Christi esse audimus.
Vale, et confortare in domino et in vi potentiae illius, qui te
servet incolumem.
Ex Tiguro, Helvetiorum primario pago, 13. die Decembris
anno M.D.XXIII.
Salva sit, si quae apud yos est, Christi ecclesia.