409

<< Nr. 408 | Index | Nr. 410 >> 

Absender: Capito, Wolfgang

Empfänger: Zwingli

Ort: (Strassburg)
Datierung: 20 XI 1525

Vorlage: Huldreich Zwinglis sämtliche Werke, vol. 8 (Leipzig: Heinsius, 1914) (Corpus Reformatorum 95), 427-431

--427--

Gratia et pax a deo.
De filio praepositi curavimus, necdum tamen quicquam certi
responsum est per myropolas; nam primo cum duobus potioribus egimus.
Uterque ministros modo habent. Nunc expecto responsum ab
alio quopiam minoris quidem nominis, sed pii admodum, et hic noster
Thomas de subito abitionem suam nunciavit, ut prorsus excluderer
ab agendo. Quod si res familiares praeposito satis suppetunt, paciscendum
videretur pretium liberalius pro convictu videlicet, ut simul
adesset medicis nostris, qui propediem ex stipendio reipublicae profitebuntur,
modo dominus faveat nobis. Nam ad purum reparare collapsa
nondum potuimus. Rustici rationes omnes perturbarunt, et comitum
vicinorum tyrannis truculenta desevit, ut minus possint nostri,
quam alioqui possent, atque omnis occasio obsistendi adversariis favet,
qui modo omnia impediunt, praeter verbum.
Cupio scire eventum disputationis, tametsi victorem esse veritatem
nihil dubito. Nobis praesidio fuit adversus istam pestem externa
persecutio, qua deterriti homines in pace negotium et in bello
ocium sectantes mussitant et latebras circumspectant, erupturi, nisi
dominus per verbi usum assiduum aditum ipsis praesępiret, sicut

--428--

abunde praeseptum existimo. Nam advigilavimus diligentissime, et
iam novit ecclesia tota inconvulsam veritatem. Non alligant vim
salutis elemento aquę, quemadmodum anabaptistae illi assolent, sed
eo inaugurari hominem atque in cętum recipi Christianorum, qui
pro tempore sint victuri vitam penitentium et referentium acceptam
deo per Christum sanctificationem suam. Pari esse iure baptismum,
qua priscis circumcisio, quo signo tamen octavo die pueri Hebręorum
in populum accensebantur. Pręterea munus apostolis praecipuum
esse usum ac functionem verbi, eoque provectiori aetati observierunt,
unde dominus illis praecipue praedicationem demandaret, postea baptismum.
Qui enim fieret aliter apud rudes? Modo autem inchoata
in multis fide cur nos pueros nostros non dignaremur consortio nostro,
quos speramus domini esse, quia pueri, inquit, vestri sancti sunt
[1. Cor. 7. 14]; quia sancti sunt pueri Christianis parentibus nati, ergo
signo sancti populi cupide donamus. Hęc est nostrae ecclesię fides,
neque est, qui a me vel tenuissimam suspicionem, ut ad crassum illorum
errorem aliquatenus alluderem, audierit, utut quidam aut aliis
temere de me tradunt aut sibi ipsi perperam persuadent. Intenti enim
scopo Christianismi, qui vacaret de externis tantopere cogitare?
Nos iustum scimus fide sua victurum [Habac. 2. 4]; illi argutuli, ut vim
spiritus sibi occultam declarent, aquis pauculis ac tempori destinato
alligant.
Witenbergenses, audio, nos hereticos, schismaticos, seditiosos,
bonarum literarum osores pronunciant et talibus eulogiis literis suis
passim dignantur, quorum effeminatum conatum rideo. Nam ociosis
hominibus assentatorum turba, quibus stipati sunt, amentiam tantam
conciliat. Sunt enim imbecilliores, quam ut impressiones adulatorum
ferre possint, qui vix a longe minas hostium acceperint. Leve ducunt
periculum fortunarum atque capitis nostri, quo nos cavendo per
Christum occupatissimi sumus. Exoriatur aliquis futilis, qui nos deferat
nomine impietatis! huic continuo creditur. Accedant multi boni,
qui innocentiam, fidem et afflictiones nostras testentur, praeterea, si
quid ad rem, amorem quoque bonarum, ut vocant, literarum! ii exibilantur
magno cachinno, quasi, inquiunt, ab Argentina aliquid boni
esse possit [Joh. 1. 46]. O neglectam charitatem! toties per Christum
passum obtestati necdum meruimus, ut errantes moverent, et audent
insimulare literis suis imperiosis hęreseos crimine omnium maximo.

--429--

Quoties oravi, per literas expostularent, obiurgarent, verberarent! nobis
ab amicis vulnera fore gratiora, quam oleum adulatorum. Ubi hoc
euangelii [Matth. 18. 15]: Si peccaverit frater, inter te et ipsum illum
corrige etc.? agnoscis reliqua. Huc scripsit quidam iuvenis innocentissimus,
qui modo Witenbergę agit, ad Iacobum Pludentinum,
dolere se, quod is hic agat inter hereticos corruptissimos, qui sint
autores seditionum, quamlibet dissimulent, osores bonarum literarum,
cupientes Therentium explosum, et nescio quae Hebręa in locum
substitutum [!] etc. Hoscine fratres agnoscamus, qui avent nostro
pudore quam gloria domini se oblectare? Certe homines se produnt,
si nihil aliud. His diebus Nurnbergenses huc scripserunt ad potiores
dolere ipsis civitatem tantam a concionatoribus in heresin de
eucharistia illam infandam detrusam. Id quod cursui nostro moram
aliquam nectit, ex integro impedire non poterit. Nos de eucharistia
necdum pronunciavimus, et tamen ecclesię fere intelligunt veritatem.
Sic fert nostra ratio, ut occupati meditanda Christi morte pro nobis
obita obliviscamur interim, quid sit sub pane, deinde non esse articulum
fidei, ut impanatum corpus credamus. Hoc recepto per se
modo sic colligunt: Ergo non adest, si nihil hic prodest, neque ad
rem est, ut adesse credamus. Sub Palatinatu pii alioqui definierunt
contra nos, quos velut medii amicis literis tentavimus placare. Quibus
devictis, ut modo sumus illis contestati nos aut vivos aut mortuos fore
victores, magna nostris partibus accessio facta est. Provocavimus ad
colloquium, quod nobilitas sub Palatinatu ambit. Nam hodie literas
de ea re suscepimus. Incumbemus summo studio, nactique colloquendi
facultatem non video, cur non vinceremus in tam aperta ac bona

--430--

causa. Noster Caselius, quem ad γραφοτυράννους τοιούτους abmandavimus
causa referendę pacis, adhuc est in itinere. In horas
expectatur. Totam ex nobis fabulam rescies. Responsionem tuam
probamus; verum praestaret, ut impressor per Basilienses recentes
tuos libros huc in tempore mitteret. Sero enim veniunt et postquam
novitatis gratiam exuerint. Nosti huius seculi fastidium et alioqui
turbam ac tedia libellorum inutilium, qui praeoccupant. Mi
Zvingli, toto pectore ad studia pacis propendamus, quia necdum victus
ac triumphatus est Antichristus et miseris quolibet tempore
tormentum est conscientiarum dissidium episcoporum. Fac, ut modestiae
laudem causae optimę adiungamus! nam ardentes carbones in
illorum capita congeremus [Röm. 12. 20]; ipsorum illos pudebit tandem,
nisi prorsus cum pietate et charitate etiam frontem exuerint. Libere
scripturus sum ad istos, sed praeter talionem, utut me literis suis
acerbissimis proscindunt.
Vale.
20. Novembris.
Farellus, Bucerus, Iacobus Stapulensis, Ioannes Rufus,
Vedastus et quidam Symon, omnes Galli et contubernales

--431--

ac hospites mei, te salutant. Deinde Bucerus nescio an vacet scribere,
qui cras praelecturus est; nam alternis diebus ille novum, equidem
vetus instrumentum praelegimus. Myconium et Leonem iubemus
salvere plurimum. Accurate ut scribam, neque ingenium neque tempus
fert. Tot diripimur occupationibus.
Vuolfgangus Fabritius Capito.
Iacobus Stapulensis se nominat Antonium Peregrinum et
Rufus Tolninum; nam latere cupiunt et tamen pueris noti sunt.
Eiecit eos e Gallia tyrannis theologorum.
Huldricho Zvinglio, episcopo Tigurinorum,
viro ac fratri in Christo charissimo. - Zurich.