Navigation auf uzh.ch

Institut für Schweizerische Reformationsgeschichte

Register Band 16 (Januar bis Mai 1546)

In das Register wurden Personen- und Ortsnamen aufgenommen. Gattinnen sind unter dem Nachnamen ihres Ehemannes eingeordnet; bei ihrem Mädchennamen, soweit bekannt, findet sich ein entsprechender Verweis. Kinder werden unter dem Eintrag des Vaters verzeichnet, und gegebenenfalls findet man dort einen Verweis auf einen gesonderten Eintrag. Nicht berücksichtigt wurden Heinrich Bullinger (mit Ausnahme seiner Schriften und seiner Familienangehörigen), Zürich, Personen nach dem Jahr 1800 sowie Bücher des Alten und Neuen Testaments. - Schriften des 16. Jhs. (einschließlich der von Bullinger) sind unter dem Namen des Autors verzeichnet; Kollektiv- oder anonym verfasste Schriften unter ihrem Titel; Bekenntnisschriften unter eben diesem Stichwort. Reichstage, Religionsgespräche (wie das Marburger und das Regensburger Gespräch), Disputationen (wie die Berner Disputation von 1528) und die Wittenberger Konkordie sind unter den jeweiligen Orten zu finden. Nicht identifizierte Personen sind unter NN eingeordnet. Ein "[...]" weist auf einen nicht ermittelten Vor- oder Nachnamen hin. - Halbfett gesetzte Namen bezeichnen Korrespondenten. Halbfett gesetzte Seitenzahlen betreffen von ihnen ausgehende, kursiv gesetzte an sie gerichtete Briefe. - Ein * verweist auf Mitteilungen über Leben oder Beziehungen des Genannten in einer Anmerkung. Die römischen Ziffern bezeichnen die einzelnen Bände der Edition.

 

Aarau (Kt. Aargau, CH), 11, 31, 34, 39, 42, 44, 134, 136, 141f, 158f, 228f, 317-319, 345-347, 363-365
Aarburg (Kt. Aargau, CH), 364f
Aargau (CH), 11, 24, 42, 317f, 345f, 364f, 408
Aaron, 167f, 279, 287
Abel, 132f, 355, 358f, 361, 369, 371
Abraham, 171, 174, 279, 286, 294
Acciaiuoli, Zanobi, XI 162*, XVI 81
Achmed III., Kalif, König von Tunis, 205
Adler, Barbara, s. Welser, Barbara
Adlischwyler, Anna, s. Bullinger, Heinrich
Adolf III. von Schaumburg, Graf, Koadjutor des Erzbistums Köln, XIII 195*, XVI 232, 234, 332, 336
Aegeri, Carl von, 39, 220
-- Lavater, Anna (Gattin), 39, 218, 220*
Ägypten, 38, 112, 192
Aesop, 34, 101, 104
-- Vita et fabulae (1537), 104
Afrika, 155
Agricola, s. Meyer
Ahenarius, s. Kessler, Johannes
Aimion de Fleury (Annonius), 126
Aischines, Redner in Athen, 68, 72
Aitinger, Sebastian, 152
Albertus, Gallus, 188
Albrecht V. von Bayern, Herzog, 179f
Albrecht von Brandenburg-Ansbach, s. Albrecht von Preußen
Albrecht von Hohenzollern, s. Albrecht von Preußen
Albrecht von Preußen, Herzog, II 138*, XVI 248
Alciati (Alciatus, Alciato), Andrea, XI 48*
-- Opera (1546/47), 176, 178
Alemannen, 32, 127f
Alexander der Große, 148
Alexander von Villa Dei (Alexander Gallus), 204
Alexandrien, 296, 300
Algerien, 205f
Al'hira (Alchira) (Mesopotamien), 300
Alkibiades, athenischer Staatsmann, 154
Allgäu (D), 129
Alpen, 26, 147, 210, 224
Ambrosius von Mailand, 340
Ammann (Ammianus), Johann Jakob, I 227*, XVI 98, 100, 108, 250, 254, 294, 383
Ammoniter, 112
Amsdorf, Nikolaus (s.a. Nauclerus, Johannes, Chronica), V 132*, XVI 176
Andernach (Mayen-Koblenz, Rheinland-Pfalz, D), 68, 71f
Andernacus, s. Winter, Johann(es)
Angoulême, s. Charles II. von
Anna von Österreich, s. Ferdinand I.
Anna von Ostfriesland, Gräfin, geb. Gräfin von Oldenburg, XIII 192*, XVI 344
Ansegisel, Hausmeier, 126
-- Pippin (Sohn), s. Pippin II.
Antakya (Antiochia; TR), 248, 294
Antunnacensis, s. Winter, Johann(es)
Antwerpen (Anvers; B), 33, 80f, 96f, 102, 105, 113, 129, 226
Anwyl, Hans Kaspar von, 130, 131*
Apelles, Maler, 75f, 191
Appenzell (CH), Stadt und Kanton (s.a. Thurgau), 24, 61, 166
Aquilomontanus, Hermann, IX 187f*, XVI 256, 265-268
-- [...] (Gattin), 266
Aquin, s. Thomas von Aquin
Arbon (Kt. Thurgau, CH), 35, 129
Ardüser, Veit, VII 89f*, XVI 322f
Aristoteles, 68, 72, 322f
Arnobius d.Ä., 175, 178, 194, 196
Arnold, Christoph, Oberster Sekretär von Neuburg a.d. Donau, 36, 359, 361
Arran, s. Hamilton, James II. und III.
Arth (Kt. Schwyz, CH), 272
Arundell, Thomas, 111
Asa, König Judas, 33, 169
Assyrien (s.a. Sanherib), 112, 114, 193, 230
Athen (GR), 146, 150, 154
Audley, Thomas, Baron, 112
Auenstein (Kt. Aargau, CH), 318
Augsburg (s.a. Waldburg, Otto Truchsess von, Bischof), 11-13, 16f, 19, 21, 23-25, 27, 29f, 35, 37, 39-42, 74-83, 87, 89, 94-99, 101f, 108, 129, 145-149, 151, 153, 162f, 165-168, 176, 181, 184f, 189f, 192f, 197, 199, 200f, 208f, 218, 223f, 239, 244, 246-249, 251-254, 260f, 273, 275, 289-292, 294-296, 298f, 301-303, 305-311, 313f, 316, 325, 328f, 350f, 353-355, 357, 359f, 366, 368, 371, 375f, 378f, 384, 386, 397-404, 414-418
-- Rat (s.a. Herbrot und Welser), 185f, 189, 198, 249f, 254, 291f, 295, 350f
-- Gottesdienstordnung "Forma" (1537/45), 24f, 37, 78f, 82f, 249, 253
August von Sachsen, Herzog (Bruder Moritz' von Sachsen), 223f, 247, 303, 305
Augustin, 75, 133, 172, 174
Augustiner, 39, 102, 105, 109, 122, 396, 415f
Aust, Johannes, s. Honter, Johannes
Austrasien (s.a. Frankenkönige), 126f
Avalos (Guasto, Vasto), Alfonso d', Marchese del Vasto, Statthalter von Mailand, XII 220*, XVI 64f, 82, 84, 330, 386, 392
Avignon (Vaucluse, F), 320

Baal, 33, 128, 167, 169
Babel, Babylon, 212, 390
Bad Abbach (Kelheim, Bayern, D), 411
Baden, Markgrafschaft, s. Bernhard u. Ernst I. von Baden-Durlach
Baden (Kt. Aargau, CH), 15, 196, 271, 366f, 384, 387
-- Tagsatzungen, 65, 84, 310, 312, 325, 327, 355, 358f, 362, 366f, 369, 371, 389, 407
-- Therme, 249, 254, 298, 416f
Bad Langensalza (Thüringen, D), 246f
Bad Liebenzell (Zeller Bad) (Calw, Baden-Württemberg, D), 412, 414
Bäris (Beris, Barisius), Michael, 195
Bätterkinden (Kt. Bern, CH), 363
Balingen (Baden-Württemberg, D), 130f, 200
Ballmoos, Apollonia von, s. Meggen, Werner von
Banat, 182
Barbarossa, s. Cheireddin und Friedrich I.
Barcelona, 310f
Barfüsser, s. Franziskaner
Bartholomäus, Adam, XIV 238*, XVI 303, 306f
Basel, 13, 19, 31, 39f, 44, 97, 104, 111, 120, 122f, 150, 179, 183, 187, 194-196, 204f, 209, 218f, 223f, 241-243, 262f, 288, 295, 298, 310, 322, 366, 375-377, 388
-- Rat und Ratsherren, 121, 123, 146, 155, 166, 211, 223f, 366f, 375f
-- Nadelberg, 366, 369
-- St. Alban Vorstadt, 322
-- Peterskirche, 177, 369
-- Bücherverzeichnis, 178, 205, 263f
-- Drucke und Drucker, 19, 22, 44, 71, 175, 177f, 196, 243, 264, 274, 286, 289, 300, 307, 323, 399, 402, 416f
-- Schulen und Schüler, 16, 37, 39, 184, 187, 194f, 219, 241-243, 271, 322f, 373
-- Abfassungs- und Bestimmungsort von Briefen, 11, 13, 19, 90, 121, 123, 134, 138, 140, 155, 167f, 170, 175, 177, 179, 183, 187, 194f, 197, 202, 204-206, 222, 225, 241, 263, 265, 288, 313, 322, 365, 369, 377, 381f, 388f, 399, 402
Baselland, 163
Bayern (s.a. Albrecht V., Ludwig X. und Wilhelm IV., Herzöge), 38, 179f
Baynton, Edward, 112
Beaton, David, Kardinal, 113, 236
Beatus Rhenanus, s. Rhenanus
Bechermacher, s. Frömbd, Jakob
Begarden, Beginen, 245
Behem, Franz, 416
Bekenntnisschriften
-- Altkirchliche Bekenntnisse allgemein, 294
-- Symbolum apostolicum, 34, 117, 345, 347
-- Confessio Augustana (1530), 232f
Belgien (s.a. Brabant; Niederlande), 27, 98f, 113, 184
Belial, 345f
Benediktiner (s.a. Zisterzienser), 128, 148, 276
Benken (Kt. Zürich, CH), 35, 259, 337
Berchtold von Falkenstein, Abt, 62
Berengar von Tours, 165
Berg, s. Wilhelm V. der Reiche von Jülich-Kleve-Berg-Geldern
Berg, Johann vom, 417
Bern, 11, 13, 16, 22, 24, 27, 31, 33f, 42, 64f, 87f, 122, 134f, 141f, 229, 291, 345, 347, 355, 358, 363f, 378-380, 394-396, 410f
-- Schultheiß, Rat und Burger, 345, 347
-- Berner Disputation (1528), 34, 88, 378, 380
Bernhard von Baden-Durlach, Markgraf, 139, 140*
Beromünster (Kt. Luzern, CH), 15, 271
Bersius, s. Bertschi
Berta (Bertrada), 127
-- Karl (Sohn), s. Karl der Große
Bertlin, Bartholomäus, IV 393*, XVI 160f
Bertschi (Bersius), Markus, I 219*, XVI 204
Besserstein (Kt. Aargau, CH), 318
Beyel, Werner, VI 81*, XVI 15
Bibelausgaben, 82, 85, 102, 105, 394, 396
-- Biblia Hebraica (1546), 175, 178
Biberstein (Kt. Aargau, CH), 318
Bibliander (Buchmann), Theodor, II 159f*, XVI 24, 38, 42, 94f, 108, 110f, 113f, 117, 121, 123, 130, 132, 134, 136, 138f, 143, 145f, 150, 155-157, 162f, 167, 188-190, 192f, 200f, 203-206, 208f, 211-213, 226-229, 233, 237, 241, 244f, 250, 254, 262f, 265, 288f, 294, 296, 300, 303, 306, 311, 313, 317, 325-327, 339, 343, 345, 350, 352, 364f, 381-386, 390, 413, 415
-- Genesisvorlesung (1544/45), 42, 228f, 317, 345f, 364f
-- Rordorf, Rosilla (Gattin), 113
Biedermann, Wolfgang, IV 446*, XVI 418*
Biel (Kt. Bern, CH), 331, 335
Billick (Steinberger), Eberhard, XV 195f*, XVI 102, 105, 108f, 274
Birck, Sixt, VIII 40*, XVI 24, 74-76, 79, 95, 146, 150f, 250, 254, 299, 304, 397, 416, 418
-- NT Concordantia (1546), 187
Bischoff, s. Episcopius, Nikolaus
Bischofszell (Kt. Thurgau, CH), 154
Bitsch, s. Jakob von Zweibrücken-Bitsch
Blado, Antonio, 80
Blarer, Ambrosius, I 179*, III 87*, XVI 13, 18f, 21, 36f, 41, 43f, 63-67, 68, 70, 75f, 86-90, 94f, 98-101, 108-111, 120f, 130-132, 135, 155-157, 179, 183, 188f, 199, 200-202, 207, 208, 210, 211-216, 226-228, 230f, 233, 237, 238-240, 244-246, 260-262, 268f, 293, 304, 310, 313, 315, 324-330, 353, 383-387, 396, 403-405, 406-408, 410-412
-- Ryff (Riff), Katharina (Gattin), III 159*, XVI 120f, 200
-- Arta (Tochter), 121
-- Gerwig (Sohn), 121
-- Johann Thomas (Sohn), 121
-- Katharina (Tochter), 121
Blarer, Marta, s. Schmid, Erasmus
Blarer, Thomas (Bruder Ambrosius'), I 182*, XVI 29, 67, 86-88, 98f, 101, 108, 110, 130, 132, 155-157, 200, 211, 213, 223, 232-238, 239, 244f, 268f, 325, 327
Blarer von Wartensee, Diethelm, 61, 63, 128
Blasius, Johannes, V 408*, XVI 38, 130, 330, 372-374, 377, 381, 383
-- [...] (Gattin), 377
-- Paul (Sohn), 38, 372, 373*f, 377, 381, 383
Blaubeuren (Alb-Donau-Kreis, Baden-Württemberg, D), 39, 125, 129-131
Blauner, Adrian, 363
Blaurer, s. Blarer
Bodensee, 35, 61, 63, 129, 225, 292
Böhmen (CZ), 30, 413-415
Boethius
-- Opera (1546), 176, 178, 194, 196, 205, 263f, 288f
Bologna, 320f
Bolzano Bellunese (Belluno, I), 243
Bonaventura von Wellenberg, Abt, s. Wellenberg
Bonn (D), 12, 175, 226, 263f, 332, 344f, 374f, 410
Borrhaus (Cellarius), Martin, X 161f*, XVI 37, 90-94, 322f
Boso, Bischof von Merseburg, 127
Boulogne-sur-Mer (Pas-de-Calais, F), 112, 232, 237
Brabant, 81, 113
Brand, Theodor, XIV 467*, XVI 123
Brandenburg (s.a. Joachim II., Kurfürst), 339, 342
Brandon, Charles, Herzog von Suffolk, 112
Brant, Sebastian, 393
-- Euphrosine (Tochter), s. Pfarrer, Mathis
Braşov (Kronstadt; RO), 181f
Braubach, Peter, 177
Braunschweig (s.a. Erich II., Ernst I., Franz, Heinrich d.J. und Karl Viktor, Herzöge), 81, 396
Bregenz (A), 127
Breisach am Rhein (Baden-Württemberg, D), 106
Breitenlandenberg, Kaspar von, Abt, 62f
Bremen (D) (s.a. Christoph von Braunschweig, Bischof), 164, 184f, 208, 210
Bremgarten (Kt. Aargau, CH), 15, 20, 171f
Brennwald, Regula, s. Stumpf, Johannes
Brenz, Johannes, IV 405f*, XVI 87f, 102, 104, 402
-- Comm. in Exodum (1544), 175, 177, 194, 196
Brügge (Bruges, B), 214
Brüning, Johannes, ehemaliger Stadtschreiber zu Chur, 372-374
Brunhilde, Königin von Austrasien und Burgund, 126
Bruno von Metz, s. Niedbruck, Johann Bruno von
Brylinger, Nikolaus, XI 156*, XVI 176, 178
Bucer, Martin (s.a. Augsburg; Gardiner, Ad Bucerum; Vertumnus; Wittenberg), II 42*, XVI 17, 20-24, 36f, 68, 70f, 77-79, 91, 93, 101f, 104, 111, 113, 135, 146, 148, 151, 162f, 182, 184, 186, 202-204, 212, 214-216, 218, 230, 238f, 244f, 255f, 266, 268, 273f, 283, 287, 295, 297-299, 307, 325, 329-331, 333f, 345, 350-352, 354, 357, 361, 369, 390-392, 398, 400, 410f, 415f
-- Augsburger Gottesdienstordnung, s. Augsburg
-- De caenae administratione (1546), 274, 295, 297
-- Metaphrasis in Rom. (1562), 71
-- Warhaffter bericht vom Colloquio (1546), 410f
-- Wittenberger Konkordie, s. Wittenberg
Buchmann, s. Bibliander
Buchser, Ismael, 347
Buchter, Heinrich, I 124*, XVI 132, 134, 162f, 294, 311, 313
Bucler, Walter, englischer Gesandter, 203
Buda (Ofen; Budapest, H) (s.a. Rácváros), 179, 181-183, 188, 208f, 212
Budapest, s. Buda
Büchel, Dietrich von, 176
Buffler, Peter, IV 296*, XVI 130f
Bugenhagen, Johannes (s.a. Luther, Gutachten), II 175*, XVI 87f, 94f, 98f, 108, 294
Bullinger, Heinrich, Antistes
-- Bericht der Kranken (1544), 379
-- Comm. in Apg. (1533/35/40), 332, 336
-- Comm. in Ioh. (1543), 332, 336
-- Comm. in Lucam (1546), 18, 106f, 146, 150, 189, 191, 299, 338
-- Comm. in Marcum (1545), 18, 106f, 262
-- Comm. in Matth. (1542), 18, 42f, 106f
-- Comm. in omnes apostolicas epistolas (1537/39/44), 112, 280, 286, 332, 336
-- Decades (1549 usw.), 100, 251, 379
-- De origine erroris (1528/39), 415, 417
-- De persecutione Ecclesiae (1546/47), 43, 295, 299, 303f, 397
-- De sacramentis (1545/46), 43, 98, 100, 108f, 129, 135, 188f, 191, 200f, 212, 214, 226f, 230f, 238f, 244, 246, 251, 295, 299, 311, 325f, 350, 352, 359f, 383, 385
-- Diarium, 100, 111, 113, 170
-- Gutachten über die Kriegspläne Karls V.(?), 289f
-- Hoffnung der Glöubigen (1544), 43, 399, 402
-- Orthodoxa Tigurinae ecclesiae confessio bzw. Warhafftes Bekanntnuß (1545), 34, 43, 76, 83, 99, 164, 204, 217, 242, 294, 345, 347-349, 409f
-- Predigtnotizen zu 1Joh (1540/56/57), 249-251
-- Quod coena non sit in privatis aedibus celebranda (1545/46), 251
-- Quod nullo consilio dissidium religionis componi possit (1545), 43, 189, 191, 295, 299
-- Resurrectio (1545), 42, 101-103, 167f
-- Testamente (1575), 18, 21, 63
-- Adlischwyler, Anna (Gattin), I 126*, XVI 38, 68, 72, 81, 114f, 117, 130, 145, 147, 160f, 198f, 218, 220, 242, 244, 250, 254, 295, 297f, 322, 324, 332, 336, 383, 390f, 394
-- Anna (Tochter), XIV 386*, XVI 254
-- Christoph (Sohn), 254
-- Dorothea (Tochter), 254
-- Elisabeth (Tochter), XIV 386*, XVI 254
-- Hans Rudolf (Sohn), 118f, 254
-- Heinrich (Sohn), 218f, 254
-- Margaretha (Tochter), 254
-- Veritas (Tochter), 254
Bullinger, Johannes [Reinhart] (Bruder des Antistes), I 114*, II 187*, XVI 18
Burcher, John, XII 244*, XVI 32, 111, 114, 117
Burgauer, Benedikt, III 112f*, XVI 87f, 98f
Burgund, 12, 179f, 255f, 384, 387, 406f
Burtenbach (Günzburg, Bayern, D), 290f
Buschhoven (Rhein-Sieg-Kreis, Nordrhein-Westfalen, D), 12, 344
Butler, John, VI 387*, XVI 111
Buttel, Anna, s. Medmann, Peter
Butts, William, Arzt, 112
Buus (Kt. Baselland, CH), 341
Byss, Urs, 270
-- Küngolt (Tochter), s. Röist, Diethelm und Stapfer, Hans
Byzanz (s.a. Istanbul), 126, 368

Cabrières-d'Avignon (Vaucluse, F), 321
Caelius, Michael (s.a. Jonas, Luthers Abschied und Bericht), 36f, 315, 412, 414
Caesarius, Johannes, II 254*, XVI 338
-- Dialectica (1529 usw.), 322f
Calais (F), 89, 236f
Calenberg, s. Erich II. von Braunschweig
Calepino, Ambrogio (Giacomo), IX 49f*
-- Dictionarium et onomasticon (1546), 176, 178
Calvin, Johannes, VI 396*, XVI 22f, 40, 114, 274f, 306, 311, 368
-- Catechismus (1545), 40
-- Epistolae duae (1537), 22
-- Excuse à messieurs (1544), 22f
-- Histoire d'un meurtre exécrable (1546), 274f
-- Petit traicté (1543), 22
Cambrai (Nord, F), 179, 184, 208f, 223f
Camerina, s. Kamerina
Campano, Giovanni Antonio, 32, 190, 192f, 296, 299-302
Campanus, Johannes, II 214*, XVI 37, 410
Camph, Bernhard (Berent) thom (Bruder von Gerhard), 331, 333
Camph (Campe, Campensis, Campff), Gerhard thom, XIV 442f*, XVI 34, 67, 69, 116, 266f, 331-336, 378f
Canterbury, s. Warham, William, Erzbischof
Capilupi, Lelio, 323
-- De vita monachorum (1543 usw.), 323
Capito, Wolfgang, II 30*, XVI 22
Carlowitz, Christoph von, 232, 235*
Carne, Edward, 209
Cassander, Georg, XIV 373f*
-- Dialogus Philalethis (1545), 41
Castellio, Sebastian, XV 552*, XVI 150
Cato, Marcus Porcius (Cato d.Ä., Censorius), XIII 32*, XVI 69, 225f
Cattus, s. Philipp, Landgraf von Hessen
Catull, 178
Cellarius, s. Borrhaus, Martin, und Keller, Michael
Celle, s. Ernst I. von Braunschweig
Charles II. von Angoulême und Orléans, Herzog, XIII 140*, XVI 90
Cheireddin, gen. Barbarossa, V 80*, XVI 205, 325, 329
Chelius, Ulrich, IV 387*, XVI 183
Childerich II., Frankenkönig, 126
Chlodwig, s. Ludwig
Chlothar II., Frankenkönig, 126
Chlothar III., Frankenkönig, 125f
Christine von Sachsen, s. Philipp I. von Hessen
Christoph von Braunschweig, Bischof von Bremen (Bruder Heinrichs von Braunschweig), 64
Christoph von Württemberg-Mömpelgard, Graf, XI 144f*, XVI 350-352
Chur (Kt. Graubünden, CH) (s.a. Heim, Luzi, Bürgermeister), 11, 15, 31, 38, 130, 330, 372-374, 377, 381, 383
Cicero, Marcus Tullius, IV 265*, XVI 68f, 72, 107, 115f, 241f, 262, 322f, 357, 385, 391-393
Circe, s. Kirke
Cirksena, Enno I. von Ostfriesland, Graf, 334
Cirksena von Emden, Enno (Sohn von Cirksena von Emden, Roleff), XIV 445*, XVI 38, 331, 334f
Claudius (Clodius), Matthias, 17, 96f*
Clauser, s. Klauser
Cleeve (Somerset, GB), 111
Clément (Clemens non Papa), Jacques, 32, 215
Cleve, s. Kleve
Coccius (Essig, Koch), Ulrich, 195
Coccyus (Coccius), Sebastian, XII 265*, XVI 37
-- Verlegung der Zwoelff Ursachen (1546), 399, 402, 415f
Cochläus, Johannes, IV 287*, XVI 167
Cognatus, s. Cousin
Colditz, Lorenz, 248
Collin, Rudolf, I 226f*, XVI 194, 197, 250, 254, 294
Colmar (Kolmar; Haut-Rhin, F), 39, 102, 105f, 109, 121f, 339, 355, 357, 394, 396, 415f
Comander, Johannes, V 80*, XVI 130, 330, 372-374, 381
Comneno (Comnino), Aranito, Fürst von Mazedonien, 368
Cornarius, Janus, XIII 101*, XVI 175, 178
Courteau, Thomas, 89
Cousin, Antoine (Bruder Gilberts), 194, 196, 205
Cousin (Cognatus), Gilbert, XI 154f*, XVI 38, 194, 196, 205, 262f, 288f
Cousin, Hugo d.Ä. (Bruder Gilberts), 288f
Crépy-en-Laonnois (Aisne, F) (inklusive Frieden von Crépy), 27, 179, 183, 366f, 388f
Cruciger, Kaspar (s.a. Luther, Gutachten; Melanchthon, Oratio), V 305*, XVI 41, 88, 95, 99, 108, 149, 252, 294
Cuenca (E), 274f
Curio, s.a. Hofherr, Konrad
Curio (Schaffner), Hieronymus, IV 418f*, XVI 176, 178, 243
Cyprian, I 72*, XVI 170
Cyrill von Alexandrien, XIV 75*
-- Opera (1546), 175, 178, 194, 196, 263, 381f, 416-418
Czoch, Lorenz, s. Zoch

Daedalus, 277
Dagobert I., Frankenkönig, 125, 127
-- Ludwig (Sohn), s. Ludwig II.
Dalle Fosse, s. Valeriani, Urbano
Dannes (Pas-de-Calais, F), 104
Dasypodius (Hasenfratz), Petrus, II 28*, XIV 373*, XVI 68, 70f
-- Dictionarium latinogermanicum (1536), 106, 137, 287, 395
David, König Israels, 38, 145, 147
Davus, 192
Decker, s. Tecker, Johannes
Demosthenes, 68, 72
Der Mülen, s. Mülen, Laurenz von der
Desiderius, Bischof von Vienne, 126
Deutschland (inklusive Heiliges Römisches Reich deutscher Nation) (s.a. Kaiser; Niederlande), 11f, 17f, 27, 31f, 72, 82, 84, 89, 104f, 133, 152, 167, 169, 206-208, 210, 212, 214, 222f, 231-233, 244, 246-248, 251, 286, 288, 301, 303f, 310-313, 320f, 324, 331f, 334, 337, 339, 342, 345, 351-362, 366, 369, 371, 378, 380, 384, 388, 390, 406f, 415, 417
-- Deutsches Nationalkonzil, 232f
Dialogus Philalethis (1545), s. Cassander, Georg
Diaz, Alfonso (Bruder von Juan), 273, 275, 295, 297, 303f, 306-310, 314, 316, 325, 329, 350, 352, 355, 357-359, 361, 366f, 369, 371, 388f
Diaz, Juan, 35, 182f, 273, 274f*, 289, 295, 297, 303f, 306-310, 314, 316, 325, 329, 355, 357-359, 361, 366-369, 371, 379, 415-417
-- Summa (1546), 274, 415f
Dickenmann, Heinrich, 259, 338
Dietrich, Veit, VIII 244*, XVI 19, 38f, 167f, 170, 339, 341, 343, 354, 356, 412f
-- An die christliche Kirche (1545), 168, 170, 354, 356
Diokletian, römischer Kaiser, 98f, 230
Dionysios von Alexandria (Dionysios Periegetes), 42, 290-292
Dominikaner, 372
Domitian, römischer Kaiser, 230
Donauwörth (Bayern, D), 30, 350f, 375f, 378f
Dottikon (Kt. Aargau, CH), 340
Dresden, 41, 252f
Dryander, s. Enzinas, Francisco de
Du Bellay, Jean, Kardinal, Bischof von Paris, IV 46*, XVI 182
Dunkeld (Perth and Kinross, GB), 113
Durham, s. Tunstall, Cuthbert, Bischof von

Ebroin, Hausmeier, 126
Echo Melanchtonis (1545), 41
Edlibach, Hans, II 170*, XVI 218, 221
Eduard VI. von England, König, 112f, 236f
Egenolff, Christian, VI 430*, XVI 143
Eglisau (Kt. Zürich, CH), 337
Ehinger, Johannes, 398, 401
Eichstätt (Bayern, D), s. Hutten, Moritz von, Bischof
Eidgenossenschaft, s. Schweiz
Eisermann (Ferrarius Montanus), Johannes, 136f, 138*, 143f
-- Katharina (Tochter), s. Happel, Wigand
Eisleben, 35, 41, 248, 339, 342, 359, 361
Elija, 112, 114
Elisabeth, Hl., 127
Elischa, 114
Ellikon am Rhein (Kt. Zürich, CH), 35, 259
Elsass (inklusive Ober- und Unterelsass), 11f, 38, 175, 177, 288
Emanuel Philibert von Savoyen, Herzog, 27, 410f
Emden (Niedersachsen, D), 12, 38, 255f, 258, 331f, 334, 344, 366, 378f
Emmerich (Nordrhein-Westfalen, D), 344
Emmeus, s. Faber, Johannes
Engel, Caspar, Wirt, 384, 387*
Engelmann, Johann(es), XIV 440*, XVI 104, 339f, 354f
England (s.a. Heinrich VIII.; Maria Tudor), 22, 26, 29, 35, 72, 87, 89, 101, 104, 111-113, 117, 156, 194f, 203, 233, 236f, 290, 311, 320f, 390, 392
-- Act of Supremacy (1536), 89
-- Chantries Act (1545/47), 89
-- Vertrag von Greenwich (1543), 113
-- Vertrag von Whitehall (1543), 112, 236
Enno I. von Ostfriesland, Graf, s. Cirksena
Enzinas (Dryander), Francisco de, 96f, 274f
-- Historia de morte Diazii (1546), 274f, 297, 302, 307-309, 361
Enzinas, Jaime de (Bruder Franciscos), 274
Eparchos, Antonios, 292
Epikur, 43, 167, 332, 335
Episcopius (Bischoff), Nikolaus, 178
Erasmus, Desiderius, 38, 92, 106f, 148, 172, 174
-- Adagia, 69-71, 76, 83, 93, 102f, 137, 139, 148, 169, 174, 175, 178, 191f, 195, 200f, 215, 217, 248, 267, 300, 327, 342, 356f, 369f, 395, 407, 411, 413
-- Collectanea, 413
-- De conscribendis epistolis, 107
-- Ecclesiastae, 256
-- NT-Ausgaben, 286
Erb, Matthias, IX 51*, XVI 13, 19, 21, 35-37, 39, 43, 101-106, 109, 120f, 130f, 167-170, 209, 217, 339-343, 354-358, 359, 361f, 366, 368, 394-396, 410f, 412-415
Erchinoald, Hausmeier, 126
Erfurt (Thüringen, D), 274, 307
Erhart, Cecilia, 411f
Erich II. von Braunschweig-Calenberg-Lüneburg, Herzog, 64
Ermenfred, 126
Ernst I. von Baden-Durlach, Markgraf, XIII 328*, XVI 139f, 263f
-- Bernhard (Sohn), s. Bernhard von Baden-Durlach
Ernst I. (III.) der Bekenner, von Braunschweig-Lüneburg-Celle, Herzog, VII 115*, XVI 146, 151, 208, 210
Escalin des Aimars, Antoine (gen. capitaine Poulin oder Paulin), 320f
Escher vom Luchs, Hans Konrad, VI 154f*, XVI 219, 221
Escher vom Luchs, Johannes (Hans), XIV 357f*, XVI 15, 82, 86, 147, 153, 190, 193, 258f, 296, 301, 337
Essig, s. Coccius, Ulrich
Estienne (Stephanus), Henri I., 81
-- Robert (Sohn), s. Estienne, Robert
Estienne (Stephanus), Robert, XV 552*, XVI 104
Etschenreuter, Gallus
-- Aller heylsamen Bäder (1580), 414
Euander, Benedikt, III 154*, XVI 407f
Europa, 30
Eusebius von Caesarea, 339f
Ezechia, s. Hiskija

Faber (Emmeus), Johannes, 269
Fabricius oder Fabritius Montanus, s. Schmid, Johannes, aus Bergheim
Fabritius, s. Schmid, Erasmus
Falco, s. Isengrin, Michael
Farel, Guillaume, II 117*, XVI 22f
-- Epistre aux reliques (1544), 22
-- Epistre exhortatoire (1544), 22
Farnese, Alessandro, s. Paul III., Papst
Farnsburg (Kt. Baselland, CH), 224, 341
Feldkirchen (Neuburg a.d. Donau), 303, 308
Ferdinand I., römischer König, Erzherzog von Österreich, 139f, 155, 175, 177, 179f, 275, 290f, 295, 297, 309, 367, 389, 415, 417
-- Anna (Tochter), 90, 179f
-- Maria (Tochter), 179f
Ferrara (I), 97
Ferrarius Montanus, s. Eisermann
Flandern, 226f
Flavius Heraclius (Herakleios), byzantinischer Kaiser, 126
Florenz (s.a. Pierozzi, Antonino, Bischof), 320f
Forlì (Forlì-Cesena, I), 13, 359
Frankenkönige, s. Brunhilde, Childerich II., Chlothar II./III., Dagobert I., Ludwig II./ III., Theuderich II.
Frankenreich, 126-128
Frankfurt am Main (s.a. Höchst), 12, 44, 110, 121f, 130f, 143f, 155f, 175-177, 180, 183, 186f, 194f, 203, 211, 213, 232f, 235, 237f, 280, 312, 331, 333f, 348f, 381f, 390, 394f
-- Schmalkaldischer Bundestag (1545/46), 26, 28f, 64, 67, 79, 81-84, 86f, 90, 98f, 108, 110, 120, 122, 130, 132, 139, 143f, 152, 155f, 166f, 175-177, 179f, 187, 194, 200, 202f, 211, 213, 232-236, 238f, 295, 298, 339, 342, 406, 408
-- Buchmesse, 146, 149, 175f, 310-312, 325, 327, 338, 348, 363f, 381f, 410
Frankreich (s.a. Franz I., König), 12, 65f, 72, 87, 89, 101, 103f, 112f, 156, 179f, 191, 194f, 203, 230f, 233, 236f, 262, 321, 334f, 366, 369, 395
Franz I., König von Frankreich, 26f, 29f, 64-66, 72, 82, 84, 87, 89f, 101, 104, 113, 121, 123, 130-133, 156, 160, 167, 177, 179f, 183, 202f, 207-209, 223f, 230-233, 235-237, 290, 320f, 325, 327, 366f, 376, 388-390
-- Charles, s. Charles II. von Angoulême
-- Franz (Sohn), 232f
-- Heinrich (Sohn), s. Heinrich II., Dauphin
Franz, Herzog von Braunschweig-Lüneburg-Gifhorn, 223f, 247, 303, 305
Franz von Gaisberg, Abt, s. Gaisberg
Franziskaner (s.a. Begarden), 17, 119, 378, 380
Frauenfeld (Kt. Thurgau, CH), 384, 387
Frecht, Martin, II 122*, XVI 102, 104, 273f, 295, 297, 330, 351, 359, 361
Frei, s. Frey
Freiburg i. Br. (D), 269, 331, 335
Freiburg i. Üe. (Fribourg; CH), 195
Fremd, s. Frömbd, Jakob
Frey, Adam, IX 106*, XVI 186f
-- Studler, Agathe (Gattin), s. Grebel, Heinrich
Frey, Felix, IV 254*, XVI 383
Frey, Johann Leopold, XII 65*, XVI 335, 383
Fribourg, s. Freiburg i. Üe.
Frick, Hieronymus, XVI 291
Friedrich I. Barbarossa, römisch-deutscher Kaiser, XI 55*, XVI 28, 240, 246-248, 303, 305
Friedrich II., römisch-deutscher Kaiser, 127, 244, 247f, 303
-- Heinrich VII. (Sohn), s. Heinrich VII., römisch-deutscher Kaiser
Friedrich III., römisch-deutscher Kaiser, 247f
-- Maximilian (Sohn), s. Maximilian I.
Friedrich II. der Weise, Kurfürst von der Pfalz, XI 144*, XVI 29, 84, 102, 105, 108, 110, 113, 139f, 146, 152, 155f, 160f, 167, 169, 175-177, 194f, 202f, 211, 213, 232, 234f, 256-258, 273f, 295, 297, 314f, 339, 342, 350f, 354, 357, 359, 361f, 378, 380, 394f, 412, 414
Fries, Anna, s. Pellikan, Konrad
Fries, Augustin, s. Mellis
Fries, Johannes (s.a. Bullinger, Hoffnung der Glöubigen), III 74*, XVI 43, 130, 146, 150, 194, 196, 243, 317, 319, 381f, 399, 402
Friesland (inklusive Ostfriesland) (s.a. Anna und Cirksena, Gräfin/Graf), 12, 17, 34, 38, 172, 174, 266, 331-333, 378f
Froben, Hieronymus, VIII 218*, XVI 175, 178
Frölich (Laetus), Georg, XIV 411*, XVI 17, 24-27, 38, 41-43, 77-79, 81-86, 87, 90, 94f, 98, 144, 145-153, 184-186, 188, 189-193, 200f, 208-210, 224, 238, 249, 254, 289-292, 294-302, 303-305, 307, 350-352, 378f, 398f, 415-417
-- Lochner, Anna (Gattin), 38, 145, 147, 295, 297
Frömbd (Fremd; gen. Bechermacher), Jakob, VI 284f*, XVI 259
Frosch (Rana), Johannes, Pfarrer zu Augsburg, 162
Froschauer, Christoph d.Ä., II 31*, XVI 18, 44, 62, 80, 100, 128, 154, 193, 205, 219, 239, 263, 291, 331, 333, 348, 390, 399, 402, 410
Fry, s. Frey
Fuchs, Johannes, XIII 246*, XVI 181
Fürstenberg, Wilhelm von, Graf, IV 64*, XVI 84, 121f, 130f, 394-396, 410f
Fürstenberg-Heiligenberg (Bruder Wilhelms), Friedrich II. von, Graf, XV 148*, XVI 102, 105, 130f, 330, 384, 386, 395
Fürstenlob, Oswald, XIV 357*, XVI 168, 170, 192, 339, 343, 355, 358, 412, 414
Füssen (Ostallgäu, Bayern, D), 273, 275, 309
Fugger von der Lilie, Anton, 17, 308-310, 351, 366, 368, 375f
Fugger, Johann Jakob, 291
Funck, s.a. Funk
Funck, Johann, Pfarrer (s.a. Melanchthon, Sermon über der Leich) 175, 177*, 252
-- Chronologia (1545/52/54), 175, 177
Funcklin, Jakob, Pfarrer, XII 75*, XVI 212, 216, 268f
Funk, s.a. Funck
Funk (Funck), Balthasar, Bürgermeister Memmingens, X 30*, XVI 160f
Funk (Funck), Hans Rudolf, 137
Funk (Funck), Jakob d.J., Rechenherr von Zürich, IV 201*, XVI 219, 222
Funk, Johannes (Hans) Reinbold (Rembold), XV 661*, XVI 160f

Gaisberg (Geißberg), Franz von, Abt, II 134*, XVI 62f, 166
Gaisberg, Sebastian, Bürgermeister von Konstanz, III 246*, XVI 98, 101, 212, 216
Gallus, Hl., 125, 127
Gardiner, Stephen, Bischof von Winchester, VI 77*, XVI 113, 390
-- Ad Bucerum (1546), 390
Gast, Johannes, IV 417*, XVI 18f, 31, 35, 73f, 132f, 138-140, 155, 168, 170, 175-178, 183, 194-197, 205f, 210, 262, 263-265, 288f, 322, 381f, 416
-- Tagebuch, 123, 150, 183, 195, 197, 224, 298, 369, 388
Geißberg, s. Gaisberg, Franz von
Geldern (s.a. Wilhelm V. der Reiche, Herzog), 226f
Gelnhausen (Hessen, D), 176
Genf, 22f, 27, 64f, 69, 89, 274
Genfersee, 411
Gennep, Jaspar von, 264
Georg Ernst von Henneberg-Schleusingen, Graf, 139f
Georg von Isenburg, Graf, 344
Georg von Württemberg-Mömpelgard, Graf, V 367*, XVI 37, 101f, 104f, 169, 339, 341, 394f, 412, 414
Georg von Wildenstein, Abt, 62f
Gérard, s. Girard
Gering, Beat, III 122*, XVI 141
Germann, Kilian, Abt (s.a. Talmann, [...]), 62, 166
Gerondi, Jonas ben Abraham, 130
Gesprech von einem Landtßknecht (1546-1548), 42
Gessner, Andreas d.Ä. (Onkel von Konrad), 70
-- Jakob (Sohn), s. Gessner, Jakob
Gessner, Jakob, 67f, 70*f
Gessner, Konrad (s.a. NN-Marx; Sententiarum; Tatian), II 173*, XVI 17, 42, 70, 81, 146, 150, 162f, 178, 190, 193, 243, 262f, 273, 275, 290-292, 294, 296, 300f
-- Bibliotheca universalis (1545), 262f
-- Onomasticon (1549), 292
Giel von Glattburg, Gotthard, Abt, 62
Gifhorn, s. Franz von Braunschweig
Girard (Gérard), Jean, 22f
Glarean, Heinrich, III 270f*, XVI 271
Glarus (CH), 62
Gloucester (Gloucestershire, GB), 112
Gluß (Wild), Otmar (Schuhmacher, Johannes), 14f, 39, 276f, 310, 312, 359, 361
Gobler (Göbler), Justin, 233, 238*
Goldach (Kt. St. Gallen, CH), 35, 128
Gonthier, s. Winter, Johann(es)
Gonzaga, Ferrante I., Vizekönig von Sizilien, XIV 249*, XVI 386
Gordios, 192
Gorion, Joseph ben, 130
Gotteshausbund, s. Graubünden
Gotthard Giel von Glattburg, s. Giel
Gottlieben (Kt. Thurgau, CH), 86f
Gränichen (Kt. Aargau, CH) (s.a. Liebegg), 365
Gräter, Kaspar, VII 252*, XVI 124, 129
Granvelle, Herr von, s. Perrenot, Nicolas de
Graubünden (s.a. NN-Student), 11, 372, 374
Grebel, Heinrich, 187
-- Studler, Agathe (Gattin), IX 155f*, XVI 186f, 200f, 272
Greber, Hans, aus Nebikon, 384, 386
Greenwich (GB), 113, 232, 236
Gregor VII., Papst, 359f
Grey, Jane, 112
Groningen (NL), 334
Gropper, Johannes, XI 173*, XVI 206
Grosseteste, s. Robert Grosseteste
Großmann, Kaspar, s. Megander, Kaspar
Großwardein, s. Oradea Mare
Grunder, Thomas, XV 433f*, XVI 73f, 121, 123
Grynäus, Simon, II 36*, XVI 111, 130f
Grynäus, Thomas, VII 299*, XVI 34, 345, 347, 364f
Gualtherus, s. Gwalther
Guasto, s. Avalos, Alfonso d'
Gülfferich, Hermann, 143
Gültlingen, Balthasar von, XV 636*, XVI 87f
Günther, s. Winter, Johann(es)
Guise, Marie de, s. Jakob V. von Schottland
Guldibeck, Sebastian, VIII 277*, XVI 292
Gundelfingen a.d. Donau (Bayern, D), 404
Gwalther (Gualtherus; Walther), Rudolf (s.a. Capilupi, Lelio; NN-Bote), III 77*, XVI 16f, 64, 67, 79f, 94f, 102, 106, 108, 110, 117, 130, 132, 134, 141f, 146, 150, 155, 162f, 167, 186f, 190, 193f, 196, 203-206, 208f, 218f, 228f, 233, 238, 241f, 250, 254, 259, 263, 265-267, 270, 273, 275, 292, 294, 298, 303, 305, 310f, 313, 323, 325-327, 339, 343, 350, 352, 359, 361, 364f, 384, 386, 388-390, 395f, 403f, 407f, 412-415
-- ^@-NArgumentationsgerüst zum Thema Abendmahl (1546), 412f
-- De Providentia (lat. Übersetzung), s. Theodoret von Kyrrhos
-- Endtchrist (1546), 323
-- Gedicht auf Philipp von Hessen (1545), 233, 238
-- Gedichtsammlung (1542/82), 361
-- Konkordanz NT, s. Birck, Sixt
-- Orthodoxa Tigurinae ecclesiae confessio, s. Bullinger
-- Spottgedicht auf Otmar Gluß, 359, 361
-- Zwingli, Regula (Gattin), 414

Haab, Johannes, II 114*, XVI 80, 82, 86, 129, 147, 153, 190, 193, 198f, 220, 296, 301, 314, 316, 337f, 359f, 403f
-- Elsbeth (Tochter), 220
Habsburg, s. Ferdinand I., Karl V., Rudolf I.
Hadrian I., Papst, 126
Häslin, s. Lepusculus
Hafner, Ulrich, Pfarrer, 259, 337*f
Hafsiden, 205
Hagen, Johann IV. Ludwig von, Erzbischof und Kurfürst von Trier, 87f, 175f, 227
Haguenau (Hagenau; Bas-Rhin, F), 102, 106
Haller, Johannes d.J., X 72*, XVI 12f, 16-19, 21, 23-25, 30, 37, 39, 43, 74-83, 86, 94f, 98f, 108f, 129, 146-149, 151, 160-163, 165, 167f, 172, 175, 184-186, 189-191, 197f, 200f, 208-210, 216-218, 244, 246, 247f, 249-255, 260, 273, 292, 295f, 298-300, 302-310, 314-316, 326, 350-353, 353f, 357, 359f, 366, 368f, 371, 379, 397, 398-403, 415-418
-- Kambli, Elsbeth (Gattin), 17, 76f, 82f, 146, 149, 184f, 189f, 247f, 251, 303, 306, 399, 402
-- Agnes (Tochter), 17, 76f, 146, 149, 184f, 189f, 247f, 251
Haller, Sulpitius, II 51*, XVI 34, 378, 380
Haller, Wolfgang (Bruder Johannes' d.J.), XIV 104*, XVI 99, 250f, 399, 402
-- Kalendereinträge, 77, 99, 187, 220
Hamilton, James II., Earl von Arran, 232, 236
Hamilton, James III., Earl von Arran (Sohn von James II.), 232, 236
Hanau-Lichtenberg, s. Philipp IV. von
Hans von Metz, s. Niedbruck, Johann Bruno von
Happel, [...] (Vater von Wigand), 136, 138
-- [...] (Gattin), 136, 138
Happel, Wigand, XIII 155*, XVI 39, 136-137f*, 143f, 280, 362f
-- Eisermann, Katharina (1. Gattin), 39, 136-138, 143f
-- Stuchs (Stichs), Katharina Susanna (2. Gattin), 138
-- Eulalia Adelheid (Tochter), 137f
-- Ezechiel (Sohn), 137
-- Johann (Sohn), 137
-- Walter (Sohn), 137
-- Wigand (Sohn), 137
Hardenberg, Albert, XIV 368*, XVI 310, 312
Hasenfratz, s. Dasypodius, Petrus
Heckel, Hans, 309
Heckler, Johann, Priester, 129*
Hedio, Kaspar, III 148*, XVI 345, 412, 414
Heidelberg, 102, 105, 155, 235, 255f, 273f, 295, 297, 339, 342, 354, 357
Heidelin, Marx, 123
Heim, Luzi, 15, 330, 372-374, 377
Heinrich VII., römisch-deutscher Kaiser, 127
Heinrich VIII., König von England, 29, 66, 87, 89, 101, 104, 112f, 117, 132f, 147, 152f, 156, 179, 183, 202f, 223f, 232, 235-237, 290, 390
-- Parr, Catherine (Gattin), 112
-- Eduard (Sohn), s. Eduard VI.
Heinrich II., Dauphin, späterer König Frankreichs, 320f
-- Medici, Katharina von (Gattin), 320f
Heinrich d.J. von Braunschweig-Wolfenbüttel-Lüneburg, Herzog (s.a. Luther, An Kurfursten), IX 84f*, XVI 29, 39, 63f, 73f, 81f, 85f, 101, 103f, 108, 111, 114f, 141f, 180, 211, 213, 232f, 235, 238, 276, 287, 290, 310, 312, 339, 342, 394, 396
-- Karl Viktor (Sohn), 39, 64, 73f, 81f, 85, 276, 310, 312
Heinrich III. von Gundelfingen, Abt, 62
Heinrich IV. von Mansdorf, Abt, 62
Heinrich von Stolberg, s. Stolberg-Wernigerode
Heins, Heintz, Heinz(ius), s. Hentius
Held von Tiefenau, Jakob, XII 30*, XVI 91f
Held von Tiefenau, Johann Heinrich (Bruder von Jakob), 398, 401
Helding, Michael, 102, 105
Hellböckin, Christina, s. Metzler, Jakob
Helvetien, s. Schweiz
Henoch, 133
Hentius (Heins, Heintz), Martin, XIII 153f*, XVI 181
Herakleios, s. Flavius Heraclius
Herbrot (Hörprot), Jakob, XIV 270f*, XVI 13, 24, 39, 146, 150, 157, 189-191, 201, 250, 254, 260f, 291, 293, 296, 301, 313, 315, 325, 328, 350-352, 375f, 378f, 384f
Hermann (Hörmann), Hieremias, 398, 400*
Hermannstadt, s. Sibiu
Herpfer, Michael, 303, 309
Hertford (GB), s. Seymour, Edward
Hertwig, Georg, 15, 269*f
-- Warhafftige verantwurt (1536), 269
-- Has, Elisabeth (1. Gattin), 169
-- Seriant, Elisabeth (2. Gattin), 269
Herwagen, Johann, V 262f*, XVI 44, 175, 178, 264, 382
Herwart (Familie), 192, 305, 416f
Herwart, Georg, 192
Herwart, Jakob, 261
Hessen (s.a. Philipp I.), 12, 73f, 81, 143f, 278f, 351, 394, 396
Heusenstamm, Sebastian von, Kurfürst und Erzbischof von Mainz, 29, 146, 152, 160f, 166, 175f, 194f, 202f, 232, 235
Hieronymus, 69, 280
Hierusalem, s. Paul III., Laetare; Vadian, Laetare.
Hildebrand von Soana, s. Gregor VII.
Hilles, Richard, X 165*, XVI 17, 32, 35, 39, 67, 69, 111, 113, 116f, 390
-- Lacey, Anna (Gattin), XIII 131*, XVI 113, 117, 390
Hindermann (Opisander), Heinrich, VIII 213*, XVI 16, 73, 137, 143-145, 362-364
Hippokrates
-- Werke (1546) (s.a. Cornarius, Janus), 175, 178
Hirsgarter, Leodegar, IX 43*, XIV 96*, XVI 12, 293, 369
Hiskija (Ezechia), König von Juda, 112, 354, 356
Hochholzer, Christian, III 260*, XVI 34, 141f, 158f, 228f, 317-319, 345-347, 364f
-- Näf, Agathe (Gattin), 141f, 159, 228f, 317, 319, 345, 347, 364f
Hochholzer, Heinrich (Bruder von Heinrich), 39, 317-319*
-- Kaiserhofer, Scholastica (Gattin), 319
-- Heinrich (Sohn), 319
Hochrütiner, Dominik, 325, 327*, 358, 371
-- Hürus, Euphrosina (Gattin), 327
Höchst am Main (Hessen, D), 176, 194f, 232, 235
Höchstetter, Josef, 151
Hörmann, Georg, 308-310
Hörmann, Hieremias, s. Hermann
Hörprot, s. Herbrot
Hoffmeister, Johannes, XV 339*, XVI 39, 102, 105, 109, 121f, 167, 169, 339, 343, 355, 357, 394, 396, 415f
-- Verbum Dei (1545), 415f
Hofherr (Curio), Konrad, XV 132*, XVI 39, 94f, 98, 100, 108f, 120, 130-132, 156f, 188f, 200f, 211-213, 230, 238, 240, 244f, 324-326, 383f, 406f, 416, 418
-- [...] (Gattin), 383, 385
-- [...] (Tochter), 383, 385
Holzhalb, Leonhard, Thurgauer Landvogt, III 104*, XVI 271f
Holzschuh, Dietrich (Kolup, Tile), 244, 246-248*
Homer, 149, 170, 271f, 295f
Honter (Aust), Johannes, XIII 236f*, XVI 181
Hooper, John, 17, 22f, 33, 39, 111f*-114, 115, 117, 390-392
-- t'Serclaes, Anne (Gattin), 111, 113*f
-- Daniel (Sohn), 113
-- Rachel (Tochter), 113
Hopper, Markus, 322
Horaz, 125, 168, 190, 218, 267
Horgen (Kt. Zürich, CH), 196
Hoser, Simprecht, 261
Hospinian (Wirth), Christian (Bruder Johannes'), IV 221*, XVI 242
Hospinian (Wirth), Johannes, aus Stein am Rhein, VII 220f*, XVI 39, 241-244, 322f
-- De hominis iustificatione (1560), 243
Hottinger, Johann Heinrich, 12, 67, 114, 216, 247f, 268, 289, 322, 391
Hubert, Konrad, XIII 143*, XVI 183
Hugwald (Mutius, Mutz), Ulrich, XIV 259*, XVI 322f
Hunawihr (Hunaweier; Haut-Rhin, F), 101, 103, 356
Huser, Verena, s. Simler, Peter
Hutten, Moritz von, Bischof von Eichstätt, XIV 63*, XVI 102, 105, 330
Hutter, Anna, s. Meggen, Jost von
Hux, Verena, 166

Iambres und Iamnes, 279, 286, 369f
Illnau (Kt. Zürich, CH), 35, 416, 418
Im Haag (Sepinus), Peter, I 243*, XVI 34, 378, 380
Index librorum prohibitorum, 85 (Löwen, 1546)
Ingolstadt (Bayern, D), 179f
Innsbruck (A), 275, 295, 297, 303, 306, 309, 314, 316, 330, 350, 352, 355, 358, 388
Isabella Jagiellonica, Königin von Ungarn, s. Zápolya
Isengrin (Falco, Phalco), Michael, XI 152*, XVI 176, 178
Isny im Allgäu (Baden-Württemberg, D), 35, 67f, 70f, 87f, 98f
Israel und Juden (s.a. David, Salomon, Könige), 15, 38, 139f, 155, 167, 212, 230, 271
Istanbul (Konstantinopel, Byzanz) (TR) (s.a. Nektarios, Patriarch), 296, 300, 340
Italien, Italiener, 17, 62, 81f, 84, 126, 146f, 150, 152, 189, 191, 205f, 208, 210, 212, 214, 275, 301f, 307, 311, 314, 316, 321, 329f, 355, 358, 362, 366, 368f, 371, 375f

Jacob, Cyriacus, 177
Jagiellonica, Isabella, Königin von Ungarn, s. Zápolya
Jakob V. von Schottland, König, 236
-- Guise, Marie de (Gattin), 232, 236
-- Maria (Tochter), s. Maria Stuart
Jakob von Zweibrücken-Bitsch, Graf, 121f, 177
-- Ludovica Margaretha (Tochter), s. Philipp V. von Hanau-Lichtenberg
Jerusalem, s. Hierusalem
Joachim II., Kurfürst von Brandenburg, VII 223*, XVI 194f, 342
Johann der Beständige, Kurfürst von Sachsen, 253
Johann Friedrich I. der Großmütige, Kurfürst von Sachsen (s.a. Luther, An Kurfursten), 64, 67, 102, 105f, 108, 111, 115, 146, 148, 158, 213, 224, 235, 247, 273f, 305, 342, 378f, 396
Johann von Salm, Graf, 121f
Johannes, Apostel, 284f
Johannes der Täufer, 279
Jona (Kt. St. Gallen, CH), 319
Jonas, Justus, V 171*, XVI 36f, 252, 294, 315, 412, 414
-- Luthers Abschied (1546), 36f, 225, 249, 251, 322f
-- Bericht über Luthers Abschied (1546), 239, 314f, 322f, 343, 412, 414
Josaphat, König Judas, 33, 112, 169
Josia, König Judas, 354, 356
Juda (s.a. Asa, Hiskija, Josaphat, Josia, Könige), 33, 169, 230
Judas, 165, 295, 298, 303, 307, 354f
Juden, s. Israel und Juda
Jülich, s. Wilhelm V. der Reiche von Jülich-Kleve-Berg-Geldern
Juvenal, 178

Kain, 132f, 297, 355, 358f, 361, 369, 371
Kairo, 296, 300
Kaiser, s. Diokletian, Domitian, Flavius Heraclius, Friedrich I., II. und III., Heinrich VII., Karl der Große, Karl V., Ludwig der Fromme, Maximilian I., Tiberius
Kaiserhofer, Scholastica, s. Hochholzer, Heinrich
Kalb, Elisabeth, s. Pellikan, Konrad
Kaliningrad (Königsberg; RUS), 177
Kambli, Rudolf, 117, 118*f
Kambli, Ulrich, III 79*, XVI 399, 402
-- Elsbeth (Tochter), s. Haller, Johannes d.J.
Kamerina (Sizilien, I), 82
Kappel am Albis (Kt. Zürich, CH) (inklusive Kappelerkriege), 11, 16, 23, 28, 39, 63, 132f, 218-221, 317, 319, 384, 387, 406, 408, 414
Karl der Große, Kaiser, 127
Karl V., römisch-deutscher Kaiser, 27-30, 33, 39, 64-66, 77, 82, 84f, 87, 90, 97-99, 102, 105, 112f, 121, 123, 129-133, 143f, 146f, 152, 155f, 160, 167-169, 175, 177, 179f, 183-185, 194-196, 198-210, 212, 214f, 222-224, 226f, 230-236, 247, 249, 253, 255f, 263-265, 273, 288-291, 295f, 303-305, 308, 310f, 314f, 320f, 325, 327-329, 332, 335, 339, 342-345, 350f, 353f, 356, 359-362, 366f, 369f, 374-376, 378f, 384-390, 394-396, 403f, 406f, 410f
-- Declaratoria sententia (1546), 227, 263-265, 375
-- Ernst Mandat (1545), 264
-- Mandat gegen die Protestanten in Geldern und Flandern (1546), 226f
-- Transsumpt (1546), 374f
-- Philipp (Sohn), s. Philipp II. von Spanien
Karl der Kühne, Herzog von Burgund, 28, 212, 214
-- Maria (Tochter), s. Maria von Burgund
Karl III. von Savoyen, Herzog, 27, 65, 84, 130f, 394f, 411
-- Emanuel Philibert (Sohn), s. Emanuel Philibert von Savoyen
Karl Martell, Hausmeier, 126f
Karmeliter, 102, 105, 109
Karolinger, 126-128
Kaspar von Breitenlandenberg, Abt, s. Breitenlandenberg
Kassel (Hessen, D), 73f, 81
Kasteln, Schloss (Schinznach, Kt. Aargau, CH), 318
Kaufbeuren (Bayern, D), 77
Kaysersberg (Haut-Rhin, F), 102, 106
Keller, Georg, aus Zürich, 97
Keller (Cellarius, Hydropolitanus, Reyß von Ofen, Vesemarus), Michael, XV 400*, XVI 13, 17, 40, 76-78, 79, 146, 150, 161-163, 249f, 254, 350, 352, 398, 400f, 416, 418
Kessler (Ahenarius), Johannes, Chronist, 62
-- Sabbata, 129
Kettner, Leonhard
-- Ein schon neu Liede (1546), 225
Kilchberg (Kt. Zürich, CH), 341
Kilian, Abt von St. Gallen, s. Germann, Kilian
Kilian, Hans, 274, 295, 297, 416
Kirke, 187
Klauser, Konrad (s.a. Sententiarum), III 76*, XVI 88, 292
Kleve, s. Wilhelm V. der Reiche von Jülich-Kleve-Berg-Geldern
Klug, Josef, 83, 115, 252
Knittel, Jörg, 303, 308
Knoblauch, Alexius, 81
Knonau (Kt. Zürich, CH), 242
Koch, s. Coccius, Ulrich
Köchli, Bartholomäus, VIII 253*, XVI 218, 221
Köln (s.a. Wied, Hermann von, Erzbischof und Kurfürst), 12, 27, 29, 33, 40f, 102, 105, 108f, 156, 179f, 202, 211, 226f, 230-232, 234, 245, 247f, 325, 329, 338, 344f, 351, 374f, 410
König, Crispin, 40, 339, 341*
König (Regius), Nikolaus, V 367*, XVI 101, 103, 168, 170, 354-356, 358
Königsberg, s. Kaliningrad
Königstein, Burg (Kt. Aargau, CH), 318
Kolbe, Andreas, 143, 402
Kolmar, s. Colmar
Kolup, Tile, s. Holzschuh, Dietrich
Konrad von Bussnang, Abt, 61f, 127
Konstantinopel (Byzanz), s. Istanbul
Konstanz (s.a. Gaisberg, Sebastian, Bürgermeister; NN-Metzger; Weeze, Johann von, Bischof), 11, 13, 26, 28f, 32, 36, 39, 62, 66, 68, 70, 84, 86-88, 94f, 98, 100, 108, 110f, 120f, 127, 130, 132, 155f, 179, 183, 187f, 200, 207-211, 216, 223, 226, 228, 231f, 237-240, 244, 246, 262, 268f, 293, 304, 313, 324f, 327f, 353, 371, 383f, 386, 388f, 403f, 407f, 410, 412
Konzil, s. Deutschland und Trient
Kopp, Rudolf, XIV 391*, XVI 73, 241f
Korfu, 292
Krain (SLO), 415
Kroatien, s. Slawonien
Kronstadt, s. Braşov
Krus, Barbara, s. Stapfer, Ludwig
Krus, Hans Rudolf, 196
-- Stenglin, Barbara (Gattin), 196
Krus, Johann, 196
-- Barbara (Tochter), s. Stapfer, Ludwig
Küsnacht (Kt. Zürich, CH), 184
Kumber (Kummer), Jakob, Rechenherr Zürichs, 219, 222
Kuno von Stoffeln, Abt, 62f
Kyburg (Kt. Zürich, CH), 61
Kyffhäuser, Berg (D), 28, 247

Lacey, Anna, s. Hilles, Richard
Laelius Decimus, 62
Laetus, s. Frölich, Georg
Landau, Johann (Apotheker in Eisleben), 41
Landenberg, Christoph von, XIII 78f*, XVI 396
Lang, Johannes
-- Erbermlich Geschicht (1546), 274, 307-309
Langensalza, s. Bad Langensalza
Langerack, Gijsbert van, s. Longolius, Gisbert
Lasco (Lascius, Laski), Johannes a, XIII 192*, XVI 17, 36, 43, 100, 134f, 172, 174f, 255-258, 266-268, 310f, 331-333, 335, 399, 402
-- Absoluta de sacramentis tractatio (1551), 100, 311
-- Defensio (1545), 172, 175, 399, 402
-- Epitome (1544), 172, 174
Latomus, Bartholomäus (s.a. Bucer, De caenae administratione), VI 398f*, XVI 274, 295, 297
Laubenberg zu Wagegg, Hans Wilhelm von, Landvogt von Schwaben, XV 366f*, XVI 37, 324-326, 383f, 406f
L'Aubespine, Claude, 203
L'Aubespine, Sébastien de, abbé de Bassefontaine, 203
Lauingen a.d. Donau (Bayern, D), 274
Lausanne (Kt. Waadt, CH), 393
Lavater, Hans Rudolf, II 284*, XVI 16, 32, 67-69, 80, 82, 84, 86, 116f, 129, 147, 153, 155, 185, 190, 193, 198f, 218-221, 244, 246, 259, 271f, 296, 301, 314, 316-318, 324, 326, 338, 345f, 390f, 393, 403f
-- Röichli, Anna (Gattin), 220
-- Anna (Tochter), s. Aegeri, Carl von
-- Felix (Sohn), 246
-- Ludwig (Sohn), s. Lavater, Ludwig
-- Regula (Tochter), 220
Lavater, Ludwig, XV 576f*, XVI 16f, 23, 32, 39, 67-73, 114-116, 117, 390, 391-394
Lechbruck am See (Ostallgäu, Bayern, D), 309
Leipzig, 143, 145, 184, 186, 208, 252, 363
Lening, Johannes (Pseud. Neobulus, Huldrichus), IV 151*, XVI 312
Lenzburg (Kt. Aargau, CH), 364f
Leodegar von Autun, XIV 478*, XVI 32, 125-128
Leporski, Johannes, s. Mączyński
Lepusculus (Häslin), Sebastian, V 312*, XVI 298
Leuberer, Johann, 117f
Leuven (Löwen, Louvain; B) (s.a. Index librorum prohibitorum), 41, 85, 97, 100, 146, 149
-- Löwener Artikel (1544), 143f
Liebegg, Schloss (Kt. Aargau, CH), 364f
Liège, s. Lüttich
Liestal (Kt. Baselland, CH), 224
Liesvelt, Jacob van, 33, 80, 102, 105, 129, 226
Limberger, Mathias, XII 45*, XVI 108, 110, 175f, 183, 194f, 233, 237f
Limmat, Fluss, 187
Lindau (Bayern, D), 12, 30, 96f, 129
Lindauer, Bernhard, XIV 254f*, XVI 15, 117-119
Lochmann, Heinrich, VI 239*, XVI 39, 317f, 345f
-- Wirz, Maria (Gattin), 318
Lochner, Anna, s. Frölich, Georg
Löwen, s. Leuven
Löwenberg, Siebert, 176
Löwenstein, Elschen von, 143f
Löwrer, Gregor, 118
Lombardus, Petrus, s. Petrus Lombardus
London, 100, 111, 311
Longolius, Gisbert, XV 395f*, XVI 252
Lorraine, s. Lothringen
Lothar, s. Chlothar
Lothringen, 30, 295, 298, 325, 329
Louis de Flandre, s. Praet (Praat), Louis de
Louvain, s. Leuven
Ludwig der Fromme, Kaiser, XI 50*, XVI 126f
-- Ludwig der Deutsche (Sohn), 127
Ludwig (Chlodwig) II., Frankenkönig, 125f
-- Childerich (Sohn), s. Childerich II.
-- Chlothar (Sohn), s. Chlothar III.
-- Theuderich (Sohn), s.Theuderich III.
Ludwig (Chlodwig) III., Frankenkönig, 125-127
Ludwig IV., Landgraf von Thüringen, 127
-- Elisabeth, Hl. (Gattin), s. Elisabeth, Hl.
Lübeck (D), 252
Lübegger, [...], s. Schuler, Gervasius d.Ä.
Lüneburg, s. Erich II., Ernst I., Franz und Heinrich d.J., Herzöge von Braunschweig
Lüttich (Liège; B), 37
Lufft, Hans, 192
Lusitania, s. Portugal
Luternau, Beat von, XII 215f*, XVI 317f
Luther, Martin (s.a. Arnold, Christoph; Echo Melanchtonis; Jonas, Luthers Abschied; Kettner, Schon new Lied; Melanchthon, Oratio; Sachs, Epitaphium; Scharschmied, Historia; Stigel, De viro sancto; Walther, Epitaphium), 12, 21-23, 33, 35-37, 41-44, 77f, 83, 87f, 91-95, 98f, 102, 104f, 107-109, 113f, 143f, 146, 149, 155, 158f, 162-165, 167-171, 174, 184-186, 190, 192, 194, 197f, 200f, 208-210, 212, 215-217, 222f, 225f, 228, 233, 237-240, 244, 246, 249, 251-253, 255, 257f, 260f, 263f, 266-268, 278, 281f, 293, 295f, 299, 314f, 322f, 325, 327, 331, 333, 339, 343, 345, 347-349, 354f, 357, 359-361, 378f, 399, 402, 412, 414-416
-- Gutachten zur Erstreckung des Schmalkaldischen Bundes (verfasst mit Bugenhagen, Cruciger, Maior und Melanchthon) (1545), 87f, 94f, 98f, 108
-- An Kurfursten zu Sachsen und Landgraven zu Hessen (1545), 111, 114f, 211, 213
-- Brief an Kurfürst Johann von Sachsen (1530/31), 249, 252f
-- Contra asinos (1546), 41f, 146, 149
-- Contra XXXII articulos (1545), 41, 82f, 98, 100, 108f, 129, 143, 146, 149
-- Enarrationes seu Postillae (1546), 175, 178
-- Kurtz bekentnis (1544), 34, 159, 164, 204, 216f, 242, 294, 347, 349
-- Rhatschlag (1531), 41
-- Sermon wider die Schwarmgeister (1526), 174
-- Wider das Bapstum (1545), 192f, 296
Lutzelburg, Peter, Prediger in Trier, 227
Luxemburg, 407
Luxeuil (Haute-Saône, F), 126
Luzern (CH), 11, 15, 31, 62, 125f, 128, 271f, 340, 384, 386f, 406, 408
Lycosthenes, s. Wolfhart

Maastricht (Limburg, NL), 180, 194, 196, 198f
Mączyński (Leporski, Zajączek), Johannes (Jan), XV 404*, XVI 331f
Mähren, 155
Mäußli, s. Musculus
Mag, Hans, Richter, 366f
Magdeburg (D), 252
Magenbuch, Helena, s. Osiander, Andreas
Mailand (Milano; I) (s.a. Avalos, Alfonso d', Statthalter), 65, 87, 90, 147, 152, 310f, 330, 384, 386
Mainz (s.a. Heusenstamm, Sebastian von, Erzbischof), 102, 105, 160, 175, 381f
Maior, Georg (s.a. Luther, Gutachten), 88, 95, 99, 105, 108, 202, 204, 273f
Maior, Nikolaus, s. Müller gen. Maier, Nikolaus
Majorano, Niccolò, 80
Malvenda, Pedro de, XV 667*, XVI 102, 105, 179f, 339, 343
Mameranus, Nicolaus
-- Catalogus totius aulae Caesareae (1550), 368
-- Caroli V. iter (1548), 375, 411
Mangolt, Gregor, III 95f*, XVI 292
Manius Persius, 62
Marbach, Johannes, XV 220*, XVI 39, 67f, 70f, 73, 114-117, 391, 394
-- Weisland, Ursula (Gattin), 68, 70, 71*
Marburg, 12, 16, 31, 39, 73f, 81, 85, 136-138, 143-145, 155, 252, 348f, 362-364, 402
Maria, 268, 401
Maria I., Königin von England, 112
Maria Stuart, Königin von Schottland, 113, 232, 236f
Maria von Burgund (Tochter von Karl dem Kühnen), 214
Maria von Ungarn, Statthalterin der Niederlande (Schwester Karls V.), XII 115*, XVI 227
Mariano, Piero, s. Vermigli, Peter Martyr
Mars, 99, 133
Marseille, 320f
Marthalen (Kt. Zürich, CH), 35, 258f, 337
Marti (Aretius), Benedikt, 363
Martialis, M. Valerius, VI 458*, XVI 178
Martin von Tours, 127
Martinuzzi, Georg (György) (Utješenović, Juraj), XII 262*, XVI 179, 181, 182*
Martyr, Peter, s. Vermigli, Peter Martyr
Masius, Andreas, 271
Maximilian I., römisch-deutscher Kaiser, 247f
Mayer, Nikolaus, s. Müller gen. Maier, Nikolaus
Mazedonien (s.a. Comneno), 366, 368
Meckart (Möckart), Johann, XV 693*, XVI 398, 401
Medici, Katharina von, s. Heinrich II.
Medmann, Peter, 17, 37, 338, 344*f, 374f, 410
-- Buttel, Anna (Gattin), 344
Megander (Großmann), Kaspar, I 214f*, XVI 117, 134, 241, 243, 249, 254, 266f
-- Offenhuser, Regula (Gattin), 117
Meggen, Jost von, 15f, 271*f
-- Peregrinatio Hierosolymitana (1580), 15f, 271f
-- Hutter, Anna (Gattin), 271
Meggen, Nikolaus von (Verwandter von Jost), 272
Meggen, Werner von, 271
-- Ballmoos, Apollonia von (Gattin), 271
-- Jost (Sohn), s. Meggen, Jost von
Mehmed, Yahya, Pascha, 179, 182f, 188, 208f, 211f
Melanchthon, Philipp (s.a. Echo Melanchtonis; Luther, Gutachten; Schwartzerdt, Margarete), V 335*, XVI 12f, 20, 22, 36, 87, 96, 102, 104-106, 113, 124, 129, 138, 146, 148, 167, 202, 204, 228, 230, 249, 252, 260f, 275, 293f, 310f, 314f, 325, 328, 339, 343, 348-350, 352, 355, 357, 383-386, 398, 401, 403, 406, 408, 415, 417
-- Epitaph auf Gisbert Longolius, 252
-- Loci communes (1546), 176, 178
-- Oratio in funere Lutheri / Sermon über der Leich Luthers (1546), 36, 249, 252, 314f, 324, 326, 339, 343
-- Ware historia (1546), 274f, 415, 417
Melander (Schwarzmann), Dionysius d.Ä., IV 108*, XVI 310, 312
Melem, Oger von, 194f
Mellis (Fries), Augustin, XV 227*, XVI 111
Memmingen (Bayern, D) (s.a. Funk, Balthasar, Bürgermeister), 12, 97, 160, 184f, 416
Menlishofer, Johann, V 349*, XVI 39, 244, 246, 324, 326
-- Johann Jakob (Sohn), s. Menlishofer, Johann Jakob
Menlishofer, Johann Jakob, V 349*, XVI 39, 86f, 246, 324, 326
Menno Simons, s. Simons, Menno
Mérindol (Dép. Vaucluse, F), 321
Merkur, 375f
Merowinger, 127
Merseburg (Sachsen-Anhalt, D), s. Boso von Merseburg, Bischof
Metz (Moselle, F), 263f
Metzler, Bartholomäus, XV 206f*, XVI 108f, 268f, 324, 326
-- Jakob (Sohn), s. Metzler, Jakob
Metzler, Jakob, XV 206*, XVI 39, 94f, 98, 100, 108f, 130, 132, 188, 230, 240, 268f, 324, 326
-- Hellböckin, Christina (Gattin), 326
Meuchlin, Cosmas, 40, 354, 356*
Meusel, s. Musculus
Meyer, Gabriel, II 112*, XVI 42, 317f, 345f, 364f
Meyer, Johann Heinrich, 34
Meyer (Agricola), Lorenz, II 258*, XIV 236*, XVI 387, 403
Meyer, Nikolaus, s. Müller gen. Maier, Nikolaus
Meyer, Wilhelm, Zürcher Student, 137
Meyer von Knonau, Dorothea, s. Stapfer, Jakob
Meyer von Knonau, Gerold d.Ä., IV 100*, XVI 414
-- Gerold (Sohn), s. Meyer von Knonau, Gerold d.J.
Meyer von Knonau, Gerold d.J., 101, 103, 168, 170, 339, 343, 355, 358f, 362, 412, 414
Meyer von Knonau, Hans, 414
-- Reinhart, Anna (Gattin), 414
-- Gerold d.Ä. (Sohn), s. Meyer von Knonau, Gerold d.Ä.
Meyer zum Hirzen, Jakob d.J., 195
Meyer zum Pfeil, Adelberg, I 221*, XVI 121f, 123*, 155, 224, 367f
Meyer zum Pfeil, Bernhard (Bruder v. Adelberg), II 282*, XVI 183, 223f, 366-368, 376
Mierdman, Stephen, 100
Milano, s. Mailand
Minden (Nordrhein-Westfalen, D), s. Waldeck, Franz von, Bischof)
Minerva, 99
Moabiter, 112
Möckart, Johann, s. Meckart, Johann
Mömpelgard, s. Montbéliard
Mörikofer, Eustachius, 117, 118*f
Mörlin, Joachim, 41, 149
Moers (Nordrhein-Westfalen, D), 338
Mötteli vom Rappenstein, Joachim, VI 34*, XVI 64, 66, 86f, 98
Mohammed, Mohammedaner, 190, 192, 296, 300
Molckenpur (Molckenbauer), Matthäus, XV 484*, XVI 325, 327, 358, 371
Moller, Nikolaus, s. Müller gen. Maier, Nikolaus
Mont, Christopher, 203
Montanus, s. Schmid, Johannes, aus Bergheim
Montbéliard (Mömpelgard; Doubs, F) (s.a. Christoph und Georg, Grafen), 19, 35, 101, 103f, 120, 130f, 167-169, 339f, 352, 354
-- Kirchenordnung, 101, 103, 120f
Morald(t) (Moroldt), Alexin, 308
Morat (Murten; Kt. Freiburg, CH), 28
Morelet du Museau, Antoine de, IV 32*, XVI 230f, 325, 327, 366, 368, 376, 389
Moritz, Herzog und Kurfürst von Sachsen (Bruder Augusts von Sachsen), XI 132*, XVI 64, 194f, 232, 235
Moses, 167f, 217, 230, 279, 287
Mouchet de Poligny, Jean, 406f
Mülen, Laurenz von der, 175
Mülhausen, s. Mulhouse
Mülinen, Magdalena von, s. Stapfer, Jakob
Müller, s. Rhellikan, Johannes
Müller, Georg (Jörg), Goldschmied und Klosterobmann, X 69*, XVI 117, 119, 218f, 221f
Müller gen. Maier, Nikolaus, XI 185*, XVI 146, 150, 416, 418
München, 61
Münden (Göttingen, Niedersachsen, D), 238
Münsinger, s. Mynsinger von Frundeck, Joachim
Münster i. W. (s.a. Waldeck, Franz von, Bischof), 238
Münster, Sebastian, VI 487*, XVI 175f, 178
-- Cosmographia (1544), 300
-- Biblia Hebraica (1546), s. Bibelausgaben
Müsli(n), s. Musculus
Muggli, Wilhelm, Ammann von Trimmis, 372-374
Mulhouse (Mülhausen; Haut-Rhin, F), 122, 195
Mund, s. Mont, Christopher
Munzinger, Johann Heinrich, 195
Murten, s. Morat
Musculus (Mäußli, Meusel, Müsli), Wolfgang (s.a. Cyrill, Opera), IV 101f*, XIV 173*, XVI 12, 20f, 23f, 33, 39, 77, 78-80, 146, 148, 162, 163-165, 175, 178, 184f, 249, 253, 273-275, 290-292, 295, 298, 306, 369-371, 398, 400f, 416-418
-- Comm. in Matth. (1544/48), 165
Musen, die, 146, 150
Mutz (Mutius), s. Hugwald, Ulrich
Myconius, Oswald, I 226*, XVI 13, 18-21, 25, 29, 35, 73f, 92, 109, 121-123, 132-134, 139f, 175, 177, 179-184, 186f, 188, 196, 202-205, 207-211, 222-225, 241f, 271, 310-313, 340, 365-369, 374-377, 381, 388f
Mynsinger (Münsinger) von Frundeck, Joachim, XIV 445*, XVI 331, 335

Naaman, syrischer Feldhauptmann, 114
Näf, Agathe, s. Hochholzer, Christian
Nägeli, Hans Franz, II 260*, XVI 378, 380
Nagyvárad, s. Oradea Mare
Nancy (Meurthe-et-Moselle, F), 28
Nassau-Weilburg-Saarbrücken (s.a. Philipp d.Ä. III.), 144
Nauclerus, Johannes
-- Auszug aus dessen Chronica (1545), 175f
Naves, Johann von (Naves de Messancy, Jean), XIII 177f*, XVI 87f, 130f, 206, 212, 214f, 227
Nebikon (Kt. Luzern, CH), 28, 384, 386, 408
Nebukadnezar II., babylonischer König, 212
Nebusaradan, Hauptmann von Nebukadnezar II., 211f
Negri, Francesco, XI 241f*, XVI 330
-- Giorgio (Sohn), 330
Nektarios, Patriarch von Konstantinopel, XIII 242*, XVI 339f
Neuber, Ulrich, 417
Neuburg a.d. Donau (Bayern, D) (s.a. Feldkirchen), 36, 273-275, 295, 297, 303f, 306-310, 314, 316, 325, 329, 355, 357, 359, 361, 366, 378f, 416f
Neuenahr, Hermann d.J. von, Graf, XIII 250*, XVI 338
Neuenburg am Rhein (Baden-Württemberg, D), 139f
Neustrien, 126
Nidda (Hessen, D), 12, 348f
Niddanus, s. Pistorius
Niedbruck (Bruno von Metz; Hans von Metz; Pont-de-Nied), Johann Bruno von, 203, 232, 236
Niederlande (s.a. Belgien; Deutschland; Maria von Ungarn), 27, 33, 96, 102, 112, 129, 172, 174, 208-210, 288, 339, 342, 370, 388
NN
-- Adliger: 366f
-- Beamter: 206, 208, 210 (kaiserlicher Fourier); 303, 308 (Postmeister Augsburgs)
-- Begleiter: 331, 334 (Camphs); 275, 303, 308 (Alfonso Diaz'); 375-377 (Vrančićs)
-- Bote, Briefbote, Gesandter: 145-147, 149 (Augsburgs); 87f, 156f, 238, 240, 324-326 (Blarers); 244, 359, 362, 378f (Bullingers); 194f, 288, 381f (Gasts); 209 (Gwalthers); 350, 353, 415f (Hallers); 390 (Hilles'); 143, 145 (Hindermanns); 158f (Hochholzers); 158 (Johann Friedrichs I. von Sachsen); 388 (Karls V.); 226, 228 (Konstanz'); 258 (Lascos); 262 (Nozeroys); 175 (Triers); 345, 374f, 410 (Wieds?)
-- Drucker, Buchhändler: 208, 210 (Leipzigs)
-- Familienangehörige: s. Hofherr, Konrad; Sailer, Heinrich; Sininger; Trutli, Johannes; t'Serclaes
-- Fuhrmann: 194, 196 (Basels)
-- Gattinnen und Witwen: s. Aquilomontanus, Hermann; Blasius, Johannes; Happel; Hofherr, Konrad
-- Geistliche, Bischöfe: 204
-- Heinrich (Heini) [...], s. Spättiker
-- Kaufmann: 182 (Wiens)
-- Lehrer: 394f (Reichenweiers)
-- Magdalena [...], 403, 404f*, 412
-- Marx (Markus) [...], Pensionär Gessners? (vielleicht identisch mit Vogel, Marx), 246, 248, 273, 275, 289-292, 296, 298, 300f, 304, 306, 310f, 369f
-- Metzger: 94f, 98, 111, 156f, 188f, 211, 213, 405f, 408 (Konstanz'); 303, 308 (Pöttmes')
-- Niederländer: 222
-- Pfarrer, Priester: 266f (Frieslands); 331, 334 (Paris'); 226f (Triers)
-- Schmied: 309 (Pöttmes')
-- Student: 372f (Graubündens); 339, 343 (Reichenweiers)
-- Winzer: 384, 387 (Badens)
-- Zürcher: 384, 387
Nikodemus, 22f
Normandie, 321
Nortpert, Abt, 125
Nozeroy (Jura, F), 12, 194, 196, 262f, 289
Nürnberg (s.a. Wöhrd), 19, 29, 38f, 96f, 166f, 177, 182, 184, 186, 190, 192, 206, 208-210, 239, 252, 275, 320f, 412-414, 417

Oberpfalz, 203
Ochino, Bernardino, XIII 135f*, XVI 17, 80, 146, 150f, 162f, 366, 368, 375, 399, 402, 416, 418
-- Auslegung zum Römerbrief (1546), 150f
-- Expositio ad Romanos (1545), 146, 150f
Odysseus, 146, 148f
Oechsli, Blasius, XIV 496f*, XVI 405
Oedipus, 192
Oekolampad, Johannes, I 197*, XVI 163, 278, 281, 294, 415f
Österreich (inklusive Vorderösterreich) (s.a. Ferdinand I. und dessen Töchter Anna und Maria), 140, 183, 212, 214, 247f, 291, 414
Ofen, s. Buda
Offenburg, Henmann, XII 97*, XVI 223f
Offenhuser, Regula, s. Megander, Kaspar
Oldersum (Leer, Niedersachsen, D), 12, 265, 268
Oldersum, Hero von, XII 52*, XVI 12, 265, 268
Oldsworth, Edmund, 113
Opisander, s. Hindermann, Heinrich
Oporin, Johannes, III 67*, XVI 44, 81, 175f, 178, 243, 381f
Oradea Mare (Großwardein; Nagyvárad; RO), 182
Orléans (Loiret, F) (s.a. Charles II., Herzog), 97, 271
Orte, s. Schweiz
Osiander, Andreas, II 198*, XVI 39, 167, 177, 248
-- Magenbuch, Helena (Gattin), XV 453f*, XVI 167
Osnabrück (Niedersachsen, D) (s.a. Waldeck, Franz von, Bischof), 12, 331f, 336
Ostfriesland, s. Friesland
Ostheim, Heinrich von, 388
Othmar, Abt, 61
Ottheinrich, Graf (Neffe Friedrichs II. von der Pfalz), IV 66*, XVI 194f, 232, 234f, 307, 309, 367
Otto IV. von Rietberg, Graf, 396
Outreau (Pas-de-Calais, F), 104
Ovid, 178, 215
Oxford, 111

Padova (Padua; I), 96f
Padua, s. Padova
Paget, William, 209
Palästina, s. Israel
Palermo (I), 248
Pannonien, s. Ungarn
Papst, s. Gregor VII., Hadrian I., Paul III.
Paris, 38, 40f, 81, 104, 126, 146, 149, 274, 331, 334f, 376, 393
Parma (I), 320f
Parr, Catherine, s. Heinrich VIII.
Paul III. (Farnese, Alessandro), Papst, 14, 64, 66, 82, 84f, 87, 89f, 198f, 207, 212, 215, 232f, 275, 279, 287, 303f, 311, 314f, 320f, 332, 336, 339, 342, 359f, 366f, 369f, 388f
-- Bulle gegen Heinrich von Stolberg, 336
-- Citatio (1545), 233
-- Laetare Hierusalem (1544), 225, 359f
-- Sententia diffinitiva (1546), 233
Paulin, s. Escalin des Aimars, Antoine
Paulus, Apostel, 68, 71, 75, 91, 112, 127, 141f, 146, 150f, 171, 174, 250, 278-281, 284, 286, 294, 331-333, 339f, 354f, 369-371, 390
Pavia (I), 311
Pellikan, Konrad, I 201f*, XVI 67, 69, 73, 80, 94f, 108, 110f, 114, 117, 121, 123, 130, 132, 134, 143, 145f, 150, 155, 162f, 167, 190, 193f, 197, 203-206, 241, 244, 250, 254, 255-258, 262f, 265, 288f, 294, 303, 306, 311, 313, 325, 327, 331, 333, 339, 343, 350, 352, 375, 377, 390, 395f, 413, 415
-- Chronikon, 197
-- Fries, Anna (1. Gattin), 197
-- Kalb, Elisabeth (2. Gattin), 194, 197
-- Elisabeth (Tochter), 194, 197
-- Samuel (Sohn), s. Pellikan, Samuel
Pellikan, Samuel, XV 157f*, XVI 134, 194, 197, 266f, 331-334
Perna, Pietro, 71
Perrenot, Antoine, Bischof von Arras, 289
Perrenot, Nicolas, Herr von Granvelle, X 198*, XVI 175, 177, 200-203, 206, 208, 210, 212, 214f, 232, 234f, 288f
-- Antoine (Sohn), s. Perrenot, Antoine
Persius (Aulus Persius Flaccus), 193
Petri, Heinrich, XI 156*, XVI 175, 178, 300
Petri, Niklaus, 146, 150, 175, 177, 183, 194, 196, 295, 298
Petrus, Apostel, 42, 165, 278, 280, 304, 343, 368
Petrus Lombardus, XIII 239*, XVI 165
Peutinger, Claudius Pius, XV 191*, XVI 369, 371
Peutinger, Konrad, XIV 174*, XVI 369, 371
-- Claudius Pius (Sohn), s. Peutinger, Claudius Pius
Peyer, Wilhelm von, XIV 252*, XVI 86f, 98
Pfalz (s.a. Oberpfalz; Pfalz-Neuburg; Friedrich II., Kurfürst; Ottheinrich, Philipp und Wolfgang, Pfalzgrafen), 33, 102, 105, 121f, 132f, 155, 168, 354, 357, 394f, 412, 414
-- Pfälzische Kirchenordnung (1546), 395
Pfalz-Neuburg (s.a. Ottheinrich und Philipp, Pfalzgrafen), 235
Pfalz-Neumarkt, s. Wolfgang, Graf
Pfalz-Zweibrücken, s. Wolfgang, Graf
Pfarrer, Mathis, 25, 391f
-- Brant, Euphrosine (Gattin), 391-393
Pflug, Julius, XI 172f*, XVI 102, 105, 204, 330
Pforzheim (Baden-Württemberg, D), 263f
Phaedrus, 104
Phalco, s. Isengrin, Michael
Pharao, 167-169, 222f, 230, 263f, 279, 287, 369f
Philipp II. von Spanien, König, 180
Philipp I. der Großmütige, Landgraf von Hessen (s.a. Luther, An Kurfursten), II 181*, XVI 28f, 39, 63f, 67, 85, 108, 110f, 114f, 139, 141-144, 146-148, 151, 153, 175f, 181, 184f, 200-202, 208, 210, 224, 232, 235, 256f, 263, 265, 276, 279, 287, 289-291, 303, 305, 314f, 325, 328, 339, 342, 350f, 359, 361f, 366f, 378, 380, 394, 396
-- Christine von Sachsen (Gattin), 143f
-- Anna (Tochter), s. Wolfgang von Pfalz-Zweibrücken
Philipp IV. von Hanau-Lichtenberg, Graf, 121, 122*, 177
-- Philipp V. (Sohn), 122
Philipp d.Ä. III. von Nassau-Weilburg-Saarbrücken, Graf, 139, 155
Philipp der Streitbare von Pfalz-Neuburg, Graf (Bruder von Ottheinrich), XI 144*, XVI 232, 234f
Philister, 39, 415f
Phrygien, 192
Picardie (F), 113
Piemont (I), 30, 64f, 82, 84, 223f, 230f, 368, 394f, 410f
Pierozzi, Antonino, Bischof von Florenz, 127
Pilatus, Pontius, 339, 342
Pincier, Johannes, XIV 179f*, XVI 73, 81, 348-350
Pippin II. (der Mittlere), Hausmeier, 126-128
Pistorius (Niddanus), Johannes, VIII 208*, XVI 12, 20, 33, 277-287, 310, 312, 348f
Platter, Felix, 150
Plinius d.Ä, 62
Pöttmes (Aichach-Friedberg, Bayern, D) 303, 308f
Poinings, Thomas, 112
Polen, 172
Pont-de-Nied, Jean Bruno de, s. Niedbruck, Johann Bruno von
Pontisella, Johannes, XI 303f*, XVI 330, 374, 383
Portugal, 212, 214, 375-377
Poulin, s. Escalin des Aimars, Antoine
Poullain, Valérand, 113
Prämonstratenser, 372
Praet (Praat), Louis de Flandre, Herr von, XV 341f*, XVI 212, 214
Preußen, s. Albrecht von Preußen, Herzog
Prieto, Juan, 273-275, 295, 297, 303f, 308f, 314, 316, 325, 329, 350, 352, 355, 358f, 361
Prokopius von Gaza, 52, 292
Properz (Sextus Aurelius Propertius), 178
Proteus, 295, 299
Provence (F), 14
Prüß, Johann d.J., 414
Publilius Syrus, 91f
Puderbach (Neuwied, Rheinland-Pfalz, D), 344
Pythagoras, 394f

Quintilian, 217

Rácváros (Raitzenstadt, Raczkény; H), 182
Radolfzell am Bodensee (Baden-Württemberg, D), 223-225, 311, 313
Räuchli, s. Röichli
Rapp, Konrad, Bürgermeister von Stein am Rhein, 117, 118*
Rappenstein, Andreas, II 128*, XVI 134f
Ravensburg (Baden-Württemberg, D), 158f, 394f
Redwitz, Thomas von, 309
Refrancore (Asti, I), 368
Regensburg (D), 87f, 90, 97, 105, 109f, 121f, 124, 129, 145-148, 153, 160, 179, 182, 186f, 202, 204, 206, 208-210, 264, 274, 288, 295, 297, 303, 305-307, 355, 378f, 388f, 394, 396, 411
-- Reichstag (1546), 17, 30, 68, 71, 79, 96-99, 121, 160, 179f, 200f, 205f, 208, 212, 214f, 232, 234, 247, 288, 314f, 320f, 325, 328f, 350f, 359, 361, 369f, 375f, 378f, 388, 403f, 406, 408, 411, 416, 418
-- Erstes Religionsgespräch (1540/41), 203
-- Zweites Religionsgespräch (1546), 35, 68, 71, 87f, 97-99, 101f, 104f, 108f, 113, 120f, 145-148, 151, 155-157, 160, 167, 169, 179f, 182, 184-187, 202f, 207f, 210-212, 214-217, 222f, 226, 228, 230, 273f, 295f, 303, 306, 325, 329f, 339, 343, 357, 361, 369f, 378f, 391f, 394, 396, 410f, 413
Regius, s. König
Rehlinger, Johann, Advokat in Augsburg, 307
-- Leonhard (Sohn), s. Rehlinger, Leonhard
Rehlinger, Leonhard, 303, 306, 307*f
Rehlinger, Wolfgang, VII 163*, XIV 59*, XVI 39, 77, 162, 295, 298
Reichenweier, s. Riquewihr
Reinhart, Anna, s. Meyer von Knonau, Hans, und Zwingli, Hulrich d.Ä.
Reischach, Ludwig von, XII 118*, XVI 179, 183, 208f, 223f, 307
Reitzkeni (Retsheim; H), 182
Renner, Johann Felix, XIV 391*, XVI 73, 241f
Reublin, Wilhelm, V 316*, XVI 38, 409
Reuchli, s. Röichli
Rhau, Georg, 252
Rhein, Fluss, Rheintal, 27, 413f
Rheinau (Kt. Zürich, CH), 35, 258f, 337
Rhellikan (Müller), Johannes, I 215*, XVI 241, 243
Rhenanus, Beatus, VI 193*, XVI 126f, 224
Rietberg (Gütersloh, Nordrhein-Westfalen, D), s. Otto von Rietberg
Riff, Katharina, s. Blarer, Ambrosius
Rihel, Wendel(in), 40, 71f
Rimmon, 114
Riquewihr (Reichenweier; Haut-Rhin, F), 11-13, 19, 35, 38-40, 101-103, 106, 168-170, 192, 339, 341, 343, 356, 358, 394-396, 412-415
Ritter, Erasmus, II 27*, XVI 135
Robert Grosseteste, 280
Röichli (Räuchli, Reuchli, Röuchli), Anna, s. Lavater, Hans Rudolf
Röist, Diethelm, II 32*, XVI 270
-- Byss, Küngolt (Gattin), 270
-- Jakob (Sohn), s. Röist, Jakob
Röist, Jakob, XII 91*, XVI 64, 66
-- Ulm, Barbara von (Gattin), XII 90*, XVI 64, 66
Röist, Markus d.J. (1520-1565), 292
Rösch, Ulrich VIII., Abt, 62f, 166
Röuchli, s. Röichli
Roggwil (Kt. Thurgau, CH), 129
Rom (inklusive Römisches Reich und Vatikan) (s.a. Kaiser, Papst), 62f, 127, 233, 271, 295, 297, 303, 306f, 329
Romätsch (Rummetsch), Balthasar, XV 350*, XVI 239
Romulus und Remus, 302
Rordorf, Rosilla, s. Bibliander, Theodor
Rorschach (Kt. St. Gallen, CH), 35, 128
Rosin, Albert, 388f
Rottweil (Baden-Württemberg, D), 12, 18, 28, 106f, 223f, 310, 313
Rouen (F), 321
Rudolf I. von Habsburg, römisch-deutscher König, 244-248
Rudolf IV., Graf von Habsburg, Kyburg und Löwenstein, Landgraf im Thurgau, s. Rudolf I. von Habsburg
Rüeger, Jakob, XIV 496f*, XVI 405
Rüegger, Jakob, 319
-- Thumysen, Anna (Gattin), 317, 319
Rümlang, Eberhard von, VII 319*, XVI 13, 33f, 378-380
Ruf, Jakob, XIV 345*, XVI 32, 403-405, 407f, 411f
-- Trostbüchlein (1554), 404
Rupert, Herzog, 126, 128
Ryff, Katharina, s. Blarer, Ambrosius
Ryhiner, Johann Heinrich, 195, 231

Sachs, Hans
-- Epitaphium auf Luther (1546), 225
Sachsen (s.a. August, Christine, Johann der Beständige, Johann Friedrich I., Moritz), 38, 105, 155, 273f, 330, 351, 394, 396
-- Fürsten von Sachsen, 339, 342f, 361, 379
Sailer, Gereon, 181, 224
Sailer, Heinrich, Priester in Goldach, 128
-- [...] (Tochter), 128
Sailer, Hieronymus, 96f, 192, 305, 320
-- Anton (Sohn), 17, 96f
-- Bartholomäus (Sohn), 17, 96f
Saint-Denis (Seine-Saint-Denis, F), 126
Saleph, Fluss, 248
Salomon, König Israels, 163
Sanherib, König Assyriens, 112, 230
Sankt Gallen (CH) (s.a. Thurgau), 11, 13f, 38f, 44f, 61-63, 96f, 99, 124f, 127f, 154, 165f, 192, 206, 208, 210, 225, 276f, 310-312, 320f, 327, 356, 362, 388f
Sankt Goar (Rhein-Hunsrück-Kreis, Rheinland-Pfalz, D), 227
Savoyen (s.a. Emanuel Philibert und Karl III., Herzöge), 325, 329, 396
Sax, s. Scholl, Margreth
Schär, s. Scher von Schwarzenburg
Schaffhausen (CH) (s.a. Waldkirch, Hans von, Bürgermeister), 11, 16, 31, 61, 99, 405f
Schaffner, Hieronymus, s. Curio
Scharschmied, Franz
-- Historia vom Wandel Luthers (1546), 225f
Schaumburg, Grafschaft (D), s. Adolf III. von Schaumburg
Scheerer, Ambrosius, Abt, 124f, 129
Schenckenberg, Burg (Kt. Aargau, CH), 318
Scher (Schär) von Schwarzenburg, Peter d.Ä., XV 541*, XVI 226f
Schertlin von Burtenbach, Sebastian, 40, 82f, 147, 153, 185f, 189-191, 198, 250, 254, 290f, 351, 353f, 415, 417
Schinznach, s. Kasteln, Schloss
Schlettstadt, s. Sélestat
Schmalkalden
-- Schmalkaldischer Bund (s.a. Frankfurt und Worms, Schmalkaldischer Bundestag), 27, 29f, 72, 82, 84-90, 94f, 99, 101, 104f, 108f, 121f, 132f, 139-142, 146, 152, 155f, 159, 180, 194f, 203, 206, 208, 210, 212, 214, 232-236, 239, 295, 298, 313-315, 325, 327-329, 336, 350f, 353, 355, 358f, 362, 369, 371, 375f, 378, 380, 384-386, 394, 396, 399, 402, 406-408, 411
-- Schmalkaldischer Krieg (1546/47), 14, 89, 307, 338, 393
Schmid, Agnes (Mutter von Zoller, Hans Wilpert), 353
Schmid, Albert (Bruder von Erasmus), 356
Schmid, Brida, 322, 324
Schmid (Fabritius), Erasmus, I 241*, XVI 18f, 130, 132, 168, 170, 186f, 189, 191, 241, 243, 303, 306, 339, 341, 354, 356, 390, 394f
-- Blarer, Marta (Gattin), XIV 196*, XVI 339, 341, 354, 356, 394f
-- Elisabeth (Tochter), 356
-- Erasmus (Sohn), 356
-- Felix (Sohn), 356
-- Joder (Sohn), 356
-- Marta (Tochter), 356
-- Sebastian (Sohn), 356
-- Ulrich (Sohn), 356
Schmid, Johannes (Bruder von Erasmus), 356
Schmid, [...] ("Frater Johannes") (Bruder von Erasmus), 356
Schmid (Fabritius Montanus), Johannes, aus Bergheim, XIV 243*, XVI 16, 137
Schmid, Peter, VI 371*, XVI 44, 154
Schnepf, Erhard, IV 276*, XVI 87f, 102, 104, 124, 129, 139, 263, 265
Schöftland (Kt. Aargau, CH), 318
Schölli, Blasius, 123, 223f
Schön gespräch von einem Landknecht (1546/47/48), 42, 339, 343, 359, 362
Scholasticus, s. Schuler
Scholl (geb. Sax), Margreth, 404
Schottland (s.a. Jakob V. und Maria Stuart, König/-in), 26, 113, 232, 236
Schreiber, Meinrad, 271, 272*
Schröder Mellinckhus (Sartor), Johannes, 331f, 336*
Schröder Mellinckhus, Stine (Schwester Johannes', Mutter Gerhard thom Camphs), 336
Schürstab, Hieronymus, 248
Schütz, Katharina, s. Zell, Matthias
Schuhmacher, Johannes, s. Gluß, Otmar
Schuler (Scholasticus), Gervasius d.Ä., I 193*, XVI 12, 20, 33, 37, 42, 70, 99, 160f, 171-175, 184f, 416
-- Fragen zum Abendmahl (1543), 171f
-- Lübegger, [...] (Gattin), 160f
Schwaben (D) (s.a. Laubenberg zu Wagegg, Hans Wilhelm von, Landvogt), 61, 128, 147, 153, 222f, 368
Schwäbisch Hall (Baden-Württemberg, D), 88, 177, 399, 402
Schwartzerdt, Margarete (Schwester Melanchthons), s. Stuchs
Schwarzmann, s. Melander
Schwarzwald, 394f
Schweiz (Eidgenossenschaft, Helvetien), 11f, 14, 18, 26, 28, 30-32, 63-66, 68, 72, 82, 84, 92, 132f, 155, 166f, 231, 277, 295, 298, 310, 312f, 338, 345, 350, 353, 355, 358, 362, 366f, 369, 371, 383-387, 394f, 406f, 410f, 416, 418
-- IV/V protestantische Städte oder Orte (Basel, Bern, [Sankt Gallen], Schaffhausen, Zürich), 164
-- V katholische oder Innere Orte (Uri, Schwyz, Unterwalden, Luzern, Zug), 388f
Schwenckfeld, Kaspar von (s.a. Coccius, Verlegung), IV 34*, XVI 37, 90-94, 160f, 164, 172, 175, 249, 253f, 324-326, 383f, 399, 402, 406f, 415f
-- Supplicatio (Propositiones oder Thesen) (1545), 160f
-- Notizen zur Augsburger Gottesdienstordnung (1546), 249, 253
Schweninger, Karl, 137
Schwyz (CH), 62
Segesser von Brunegg, Jost, 16, 271
Sélestat (Bas-Rhin, F), 102, 106
Seleukia, s. Silifke
Sénarclens, Claude de (s.a. Enzinas, Francisco de, Historia de morte Diazii), 274, 302
Sententiarum (1546), 193, 290f, 294, 300f
Sepinus, s. Im Haag
Serin (Sörin, Soer), Leonhard, XV 455*, XVI 38, 409
Sevenus, Gerhard, 68, 71f*, 391, 393
Seymour, Edward, Earl von Hertford, 113
Sibiu (Hermannstadt; RO), 181
Sickenthaler, Margareta, s. Wäber, Johannes
Siebenbürgen (Transsilvanien), 40, 179, 181, 188, 375f
Sigebert von Gembloux, 126f
Silifke (Seleukia; TR), 248
Simler, Johann Jakob, 124, 140, 178, 213, 218, 268, 300, 338, 343f, 377, 393
Simler, Josias, II 240*, XVI 12, 16, 39, 68, 72, 163, 171, 187, 218-220, 241f, 322-324
Simler, Peter, I 53*, XVI 39, 218-222, 322f, 406, 408
-- Huser, Verena (Gattin), 218-220
-- Josias (Sohn), s. Simler, Josias
Simons, Menno (s.a. Lasco, Defensio), XV 214*, XVI 266f
Sininger, [...], 303, 308
-- [...] (Sohn), 303, 308
Sitzinger, Ulrich, 96
Sizilien (s.a. Gonzaga, Ferrante I., Vizekönig), 206, 208, 210, 212, 214, 247f
Slawonien (HR), 182
Sleidanus, Johannes, XI 88f*, XVI 203, 232, 236
-- De statu religionis (1559), 89
Slowenien, s. Krain
Soer, s. Serin
Sörin, s. Serin
Solothurn (CH), 11, 15, 230f, 269f
Sommeri (Kt. Thurgau, CH), 129
Spät, Heinrich, s. Spättiker
Spättiker (Spät?), Heinrich (Heini), 38, 339f, 366, 368, 388
Spanien (s.a. Karl V. und Philipp), 27, 35, 65, 81, 96, 105, 130f, 155, 182, 189, 191, 205f, 208-210, 212, 214, 273f, 288, 295, 297, 303, 305-307, 309-311, 314, 316, 320, 325, 329, 339, 342, 354-356, 358, 361f, 366, 368f, 371, 378, 380, 413f, 417
Speyer, 39, 102, 106, 288-291, 303, 305, 314f, 325, 328, 350f, 359, 361, 366f, 388, 394, 396
Sphinx, 192
Stammheim (Kt. Zürich, CH), 62, 128, 403f
Stapfer, Hans, 270
-- Byss, Küngolt (Gattin), s. Röist, Diethelm
-- Jakob (Sohn), s. Stapfer, Jakob
Stapfer, Jakob, 269, 270*
-- Mülinen, Magdalena von (1. Gattin), 270
-- Meyer von Knonau, Dorothea (2. Gattin), 270
Stapfer, Ludwig (Wirt), 39, 194, 196*
-- Krus, Barbara (Gattin), 196
Stapfer, Markus (1525-1601), 292
Steffisburg (Kt. Bern, CH), 134
Steiermark, 415
Stein am Rhein (Kt. Schaffhausen, CH), 11, 15, 31, 117-119
Steinberger, s. Billick, Eberhard
Steinbrüchel, Erhart, Schaffner zu Kappel, 221
Steinbrüchel, Hans, Schaffner zu Kappel, 218, 221*, 406, 408
Steiner, Heinrich, 85, 176
Stenglin, Barbara, s. Krus, Hans Rudolf
Stephanus, s.a. Estienne
Stephanus, Hl., 354, 357
Stichs, Katharina Susanna, s. Happel, Wigand
Stier (Taurus), Sigismund, IX 241*, XVI 101, 104, 168, 170, 339, 343, 355, 358
Stigel, Johannes
-- De viro sancto Luthero (1546) 225
Stirling (GB), 113
Stolberg-Wernigerode, Heinrich von, Graf, XV 196*, XVI 336
Straßburg, 11f, 16f, 22f, 25, 28, 31f, 35, 37, 39f, 64, 67-73, 77, 111, 113-117, 147, 152f, 168f, 183, 221, 229, 236, 252, 263f, 274, 331f, 334f, 345, 350f, 363, 369, 382, 384, 386, 390-396, 406, 408, 411f, 414
Strozzi, Leone, 321
Strozzi, Piero (Bruder von Leone), 321f
Stuart, s. Jakob V. und Maria
Stuber, Hans, Buchhändler Aaraus, 228f, 345f
Stuchs (Stuichs), [...]
-- Schwartzerdt, Margarete (Gattin), 138
-- Katharina Susanna (Tochter), s. Happel, Wigand
Stucki, Johann Wilhelm
-- Vitae Josiae Simleri (1577), 219
Studler, Agathe, s. Grebel, Heinrich
Stumpf, Johann Rudolf, XV 344*, XVI 61, 124, 154, 165
Stumpf, Johannes, IV 76*, XVI 15, 19, 40, 42, 44, 61-63, 124-129, 154, 165, 317f, 359f, 364f
-- Eidgenössische Chronik (1547), 15, 19, 40, 42, 44, 62, 124f, 128, 154, 317f, 359f, 364f
-- Brennwald, Regula (Gattin), 128
-- Johann Rudolf (Sohn), s. Stumpf, Johann Rudolf
Sturm, Jakob, II 163*, XVI 28, 152, 351
Sturm, Johannes, V 221f*, XVI 68, 71f, 114f, 202f, 232, 236, 391, 393
-- De demonstratione (1543), 72, 393
-- De literarum ludis (1538), 71
Stuttgart (s.a. Vaihingen), 124, 129, 342, 350f
Suffolk (GB), s. Brandon, Charles, Herzog
Suhr (Kt. Aargau, CH), 134, 136
Suleiman I., Sultan (s.a. Türkei), 87, 90, 108, 111, 121f, 179, 181, 183, 325, 329, 366f, 415, 417
Sulpicius Severus, 127
Sulzer, Simon, II 45f*, XVI 121, 123, 141
Syrien, s. Assyrien

Tägerig (Kt. Aargau, CH), 38, 340
Talmann, [...] (Großmutter von Germann, Kilian; Schwester von Talmann, Ulrich), 166
Talmann, Ulrich (Großvater von Vadian), 166
Tarsus (TR), 248
Tatian (s.a. Sententiarum), 193, 294, 296, 300
Taurus, s. Stier, Sigismund
Tecker (Decker), Johannes, 129
Terenz, 115, 178, 357
Tertullian, I 55*, XVI 127, 280
Tesch, Peter, 410
Teufenthal (Kt. Aargau, CH) (s.a. Trostburg), 365
Textor, Johannes, s. Wäber
Thalheim (Kt. Aargau, CH), s. Schenckenberg
Thalwil (Kt. Zürich, CH), 184
Thamer, Theobald, XIV 399*, XVI 143f, 348f, 363
Theodoret von Kyrrhos
-- De providentia sermones X (griech. Ausg. v. 1545) 80, 388f
-- De providentia sermones X (griech. und lat. Ausg. v. 1546) 42, 80f, 128, 269f, 288, 294, 325-327, 388f, 403f
-- Graecarum affectionum curatio, 80f, 128
-- Rerum ecclesiasticarum libri quinque, 128
Theophilus von Antiochia, 294
Thersites, 170
Theuderich II., König von Austrasien, 126
Theuderich III., König von Neustrien und Burgund, 125f
-- Ludwig (Sohn), s. Ludwig III.
Thirlby, Thomas, Bischof von Westminster, 113
Thom Camph, s. Camph
Thomas von Aquin, 280
Thorenburg, s. Turda
Thumysen, Großhans, I 227*, XVI 317, 319
-- Werdmüller, Anna (Gattin), 317, 319
-- Anna (Tochter), s. Rüegger, Jakob
-- Beatrix (Tochter), 319
-- Elsbetha (Tochter), 319
-- Rudolf (Sohn), 319
Thumysen, Rudolf (Bruder von Großhans), 317, 319*
Thun (Kt. Bern, CH), 134
Thunstetten (Kt. Bern, CH), 134
Thurgau (CH) (auch im ehemaligen Sinn; s. XV 309) (s.a. Holzhalb, Leonhard, Vogt), 61, 272, 277
Thyestes, 129
Tiberius, römischer Kaiser, 127
Tibull, 178
Timotheus, 75f, 169, 249-251, 370f, 398f, 401
Tischmacher, Hans Heinrich, Bote, 119, 269f
Torgau (Sachsen, D), 105
Torrentino, Lorenzo (Van den Bleeck, Laurens), 81
Toussain, Pierre, IV 348f*, XVI 39, 101, 104, 120f, 130f, 339f, 354f
Trag, s. Trog, Ulrich
Transsilvanien, s. Siebenbürgen
Travers, Johannes d.Ä., IX 62*, XVI 330, 372-374
-- Johannes d.J. (Sohn), 330
Trient (Trento; I), 375f
-- Konzil (s.a. Was für Ordnung; Zwey Decret), 14, 32, 35, 43, 81, 87, 89, 101, 104, 156f, 160, 167, 169, 188, 198-202, 204, 207-212, 216f, 222f, 249, 252, 275, 303f, 314f, 320f, 325, 329f, 359f, 366f, 390, 394, 396, 403f
Trier (s.a. Hagen, Johann IV. Ludwig von, Erzbischof und Kurfürst), 35, 87f, 226f
Trimmis (Kt. Graubünden, CH) (s.a. Muggli, Wilhelm), 374
Trog (Trag), Ulrich, 141
Troja, 148
Trostburg (Kt. Aargau, CH), 364f
Trüllikon (Kt. Zürich, CH), 337
Trutli, Johannes, Priester, 128
-- [...] (zwei Schwestern), 128
Tschudi, Ägidius (Gilg), III 161*, XVI 126
t'Serclaes, [...], 112
-- Anne (Tochter), s. Hooper, John
-- [...] (Tochter), 113
Tudor, s. Eduard VI., Heinrich VIII. und Maria I.
Tübingen (D), 88
Türkei, Türken (Osmanisches Reich) (s.a. Suleiman I.), 27, 30f, 90, 108, 111, 122, 179, 181f, 413-415
Tunis, s. Achmed III.
Tunstall, Cuthbert, Bischof von Durham, 113
Turda (Thorenburg; RO), 181
Turin, 64f, 82, 84
Tuttlingen (Baden-Württemberg, D), 99
Tyros, 247f

Ulhart, Philipp d.Ä., 150f
Ulm (Baden-Württemberg, D), 12, 17, 30, 96f, 102, 104, 147, 153, 350f, 361, 384, 386, 406, 408f
Ulm, Barbara von, s. Röist, Jakob
Ulrich, Hl., 77
Ulrich von Württemberg, Herzog, III 94f*, XVI 101, 103, 120f, 124, 129-131, 194f, 339f, 342f, 350f, 354f, 374f, 378, 380
Ulrich VIII. Rösch, Abt, s. Rösch
Ulstetter, Johannes, XV 627*, XVI 339, 343, 412f
Ungarn (s.a. Ferdinand I., Maria von Ungarn, und Zápolya, Könige/-in; Siebenbürgen), 30, 35, 108, 111, 122, 175, 177, 179, 181f, 188, 208f, 211, 213, 413-415, 417
Utisenius, Utješenović, s. Martinuzzi
Uttwil (Kt. Thurgau, CH), 404

Vadian (von Watt), Joachim (s.a. Talmann, Ulrich), II 38*, XVI 13-15, 18f, 21, 25f, 29, 31, 36, 40-44, 61-63, 80f, 96, 121, 123, 124-129, 154, 154f, 165-167, 206, 208-211, 223f, 225, 226, 245, 256, 258, 276f, 299, 310, 312, 320-322, 343, 351, 359-362, 388f
-- Große Chronik, 62, 127
-- Kleine Chronik (1545) (inklusive "Von dem Mönchsstand"), 61-63, 124-128, 154, 165f
-- Laetare Hierusalem (1546), 14, 124, 225, 359f
-- Spottgedicht auf Otmar Gluß (1546), 14f, 277, 359, 361
Vaihingen (Stuttgart, Baden-Württemberg, D), 236
Valeriani (Dalle Fosse), Urbano, VIII 290*
-- Griechische Grammatik (1546), 241, 243
Valerius Maximus, 70
Valois (s.a. Charles II.; Franz I.)
Van den Bleeck, Laurens, s. Torrentino, Lorenzo
Vasto (Guasto), s. Avalos, Alfonso d'
Velsius, Justus, XIV 296*, XVI 68, 72
Veltheim (Kt. Aargau, CH), s. Wildenstein, Schloss
Venedig, 40, 296, 320f, 376
Venningen, Christopher von, 232, 236
Verancsics (Verantius), s. Vrančić, Antun
Verdeyne, Gebbeke (Mutter von Cirksena von Emden, Enno), 331, 334
Vergil, IV 265*, XVI 65, 83, 194, 196, 322f, 396
Vermigli, Peter Martyr (Piero Mariano), XII 183f*, XVI 68, 71
Vertumnus, 218, 352
Vestenberg, Hans Kraft von, 309
Vienne (Isère, F), s. Desiderius
Vigevano (Pavia, I), 330
Villedieu-les-Poêles (Manche, F), 204
Villigen (Kt. Aargau, CH), s. Besserstein
Villnachern (Kt. Aargau, CH), 318
Vogel, Marx (s.a. NN-Marx), 184f, 273
Vogler, Hans d.Ä., Ammann, II 33*, XVI 203f, 305
-- Hans (Sohn), s. Vogler, Hans d.J.
Vogler, Hans d.J., X 49*, XVI 39, 190, 192, 295, 299, 303, 305, 412, 414, 416f
Vogtherr, Heinrich d.Ä., 323f
Von der Mülen, s. Mülen, Laurenz von der
Vorderösterreich, s. Österreich
Vrančić (Verantius, Verancsics, Wranczy), Antun (Antonius, Antal), 40, 375, 376*

Wachter, Georg, 177
Wäber, David, 16, 134*-136
Wäber (Textor), Johannes, V 142*, XVI 16, 42f, 134f, 378, 380
-- Apologie (1545?), 134f
-- Sickenthaler, Margareta (Gattin), 134
-- David (Sohn), s. Wäber, David
Waldburg, Otto Truchsess von, Bischof von Augsburg, XIV 63*, XVI 295, 297, 309
Waldeck, s. Wolrad II. von
Waldeck, Franz von, Bischof von Minden, Münster und Osnabrück, III 90*, XVI 233, 238, 332, 336
Waldenser, 14, 233, 237, 320f, 359, 361
Waldkirch, Hans von, V 332*, XVI 405f
Walgau (Vorarlberg, A), 129
Walkringen (Kt. Bern, CH), 134
Walther, s. Gwalther
Walther, Johannes
-- Epitaphium auf Luther (1546), 225
Warhafftige erzölung (1545), 85
Warham, William, Erzbischof von Canterbury, 107
Wartensee, Diethelm Blarer von, s. Blarer
Was für Ordnung zu Trient im Concilii gebraucht (1546), 249, 252
Wasserburg (Lindau, Bayern, D), 129
Watt, Joachim von, s. Vadian
Wattenwyl, Hans Jakob, II 90*, XVI 378, 380
Weeze, Johann von, Bischof von Konstanz, IX 85*, XVI 86f, 128, 271
Wega, s. Wiga, Johann Werner
Weggis (Kt. Luzern, CH), 271
Weißenhorn, Alexander, 390
Wellenberg, Hans Peter von, VII 198*, XVI 156f, 188f, 211, 213, 385
Wellenberg, Bonaventura von, Abt, 258, 259*
Welser, Hans (Johannes) d.Ä., XII 154*, XVI 24, 40, 146, 150, 184f, 189-191, 197-199, 207, 212, 215, 223, 250, 254, 261, 291, 296, 301, 314-316, 350f, 375f, 378f, 398f
-- Adler, Barbara (Gattin) 198f, 314, 316
Werdmüller, Anna, von Jona, s. Thumysen, Großhans
Werdmüller, Otto, II 288*, XVI 67, 70, 250, 254, 294, 330, 373
Wessenburg, Schloss (Wessenberg, Kt. Aargau, CH), 318
Westerburg, Gerhard, XV 403*, XVI 17, 265f, 310, 312, 331-333, 344
Westheimer, Bartholomäus, II 53*, XVI 44, 176, 178, 196, 263f, 289, 381f
Westminster, s. Thirlby, Thomas, Bischof
Wetter (Hessen, D), 73f, 81
Wetzlar (Hessen, D), 247f
Weyga, s. Wiga, Johann Werner
Wichard, Herzog, 126
Wick, Johann Jakob (inklusive Wickiana), VII 123f*, XVI 14, 187, 276, 320
Wied, Friedrich IV. von, 344
Wied, Hermann von, Erzbischof und Kurfürst von Köln, II 104*, XVI 17, 27, 29, 33, 108, 110, 155f, 166, 175f, 179f, 194f, 200-202, 211, 213, 226f, 232-235, 256, 258, 263-265, 325, 329, 332, 336, 344, 366f, 370, 374f
Wied, Johann III. von, 344
Wieland, Georg, 351
Wien, 27, 179, 183, 248, 413f
Wiga (Wega, Weyga, Wyga), Johann Werner, XV 446*, XVI 17f, 106f
Wil (Kt. St. Gallen, CH), 73f, 276f, 310, 312
Wilcke, s. Willich
Wild, s. Gluß, Otmar
Wildenstein, Schloss (Kt. Aargau, CH), 318
Wildeshausen (Oldenburg, Niedersachsen, D), 336
Wilhelm IV. von Bayern, Herzog, 121f
Wilhelm IV. von Henneberg-Schleusingen, Graf, 139f, 155
-- Georg Ernst (Sohn), s. Georg Ernst von Henneberg-Schleusingen
Wilhelm V. der Reiche von Jülich-Kleve-Berg-Geldern, Herzog, 179f
Wilhelm von Montfort, Abt, 62
Willich (Wilcke), Jodocus, XV 543*
-- Comm. in Haggaeum (1546), 288f
Willisau (Kt. Luzern, CH), 271
Wimpfer, Georg, IV 206*, XVI 117f
Winchester, s. Gardiner, Stephen, Bischof
Windisch (Vindonissa; Kt. Aargau, CH), 127
Winter (von Andernach), Johann(es), XIV 163f*, XVI 68, 71f
Winterthur (Kt. Zürich, CH), 61, 418
Wirth, s. Hospinian
Wirz, Maria, s. Lochmann, Heinrich
Witikon (Kt. Zürich, CH), 242
Wittenberg, 12, 22, 83, 96, 108, 111, 115, 129, 143, 145, 164f, 179, 181-183, 192, 211, 213, 225, 239, 252, 261, 264, 293, 315, 339, 342-344, 359, 361, 363, 378f, 394f, 398, 400f, 416, 418
-- Wittenberger Konkordie (1536), 165, 350, 352, 400
Wöhrd (Nürnberg), 177, 252
Wolf, Johannes, Pfarrer in Zürich, II 70*, XVI 146, 150, 190, 193, 200, 211, 213, 241f
Wolf, Kaspar (Bruder Johannes'), Arzt
-- Kalender (1568), 239
Wolfart, s. Wolfhart
Wolfenbüttel (s.a. Heinrich d.J. und Karl Viktor, Herzöge von Braunschweig), 13
Wolff, Thomas, Basler Drucker, 417
Wolfgang von Pfalz-Neumarkt, Graf (Bruder von Friedrich II. von der Pfalz), 202f, 232, 234
Wolfgang von Pfalz-Zweibrücken, Graf, 143f, 288
-- Anna von Hessen (Gattin), 143f
-- Christine (Tochter), 144
Wolfhart (Lycosthenes), Konrad, XIV 243f*, XVI 219, 322f
Wolfhart, Ulrich, X 95f*, XVI 160f
Wolrad II. von Waldeck, Graf, XV 636*, XVI 215
-- Tagebuch zum Regensburger Religionsgespräch (1546), 84, 122, 157, 176, 180, 182, 185, 204, 210, 215, 226, 234, 274, 307
Worcester (Worcestershire, GB), 112
Worms (s.a. Deutschland, Reichsstädtetag), 96
-- Reichstag (1545), 90, 234
-- Religionsgespräch (1541), 203
-- Schmalkaldischer Bundestag (1546), 28f, 146, 152, 155, 160f, 184f, 206, 208, 210, 235, 314f, 351, 359, 362, 408
Wranczy, s. Vrančić, Antun
Württemberg (s.a. Christoph, Georg und Ulrich, Grafen und Herzöge), 39, 104, 122, 130f, 236, 351
Wulfoald, Hausmeier, 126
Wyatt, Thomas, Dichter, 112
Wyga, s. Wiga, Johann Werner
Wyttenbach, Josua, 331, 335

Zajączek, Johannes, s. Mączyński
Zápolya, Johannes I., Fürst von Siebenbürgen, König von Ungarn, 179, 181f, 375, 377
-- Jagiellonica, Isabella (Gattin), 179, 181f, 375, 377
-- Johannes II. Sigismund (Sohn), 179, 181f
Zehnder, Lamprecht (Sohn von Nikolaus?), 179, 184
Zehnder, Nikolaus, IV 431*, XVI 179, 184
Zell, Matthias, IV 125*, XVI 40, 67, 69f, 116, 391-393
-- Schütz, Katharina (Gattin), 40, 67, 69
Zeller, Peter, 34, 345, 347, 364f, 378, 380
Zeller Bad, s. Bad Liebenzell
Zender, s. Zehnder, Johannes
Ziegenhain, Grafschaft und Burg (Hessen, D), 85
Zilli, Anton, 129
Zisterzienser, 111
Znojmo (Znaim; CZ), 409
Zoch (Czoch), Lorenz, 105, 273f
Zofingen (Kt. Aargau, CH), 13
Zoller, Hans Wilpert d.J., XIII 272*, XVI 40, 82f, 86, 147, 153, 185f, 189-191, 198, 250, 254, 289-291, 303, 305, 353f, 415, 417
Zuoz (Kt. Graubünden, CH), 374
Zweibrücken, s. Jakob von Zweibrücken-Bitsch und Wolfgang von Pfalz-Zweibrücken, Grafen
Zwey Decret des Trientischen Concili (1546), 275
Zwick, Konrad, II 31*, XVI 94f, 98, 101, 108, 110, 120f, 132, 156f, 212, 216, 268f, 325, 328
Zwinger, Theodor, 97
Zwingli, Huldrych, Reformator, I 67*, XVI 16, 31, 64f, 75f, 79, 112, 114f, 241f, 278, 281, 294, 347, 415f
-- Reinhart, Anna (Gattin), 414
-- Huldrych (Sohn), s. Zwingli, Huldrych d.J.
-- Regula (Tochter), s. Gwalther, Rudolf
Zwingli, Huldrych d.J., XV 632f*, XVI 16, 76, 78f, 187, 190, 193, 218f, 241f, 322-324