263

<< Nr. 262 | Index | Nr. 264 >> 

Absender: Zwingli

Empfänger: Myconius, Oswald

Ort: Zürich
Datierung: 22 XI 1522

Vorlage: Huldreich Zwinglis sämtliche Werke, vol. 7 (Leipzig: Heinsius, 1911) (Corpus Reformatorum 94), 644-646

--644--

S.
Redit, carissime Myconi, prisca nascentis Christianismi tempestas,
ne desit Christi militibus pugnandi materia, et ut praesto sit par
gloria. Potuisset magnus animus non contentus esse, si ψευδοχριστιανούς
vicisset solum, ac non etiam idola evertisset et omnem eorum
cultum; verum ita sua membra animat diabolus, ut iam audeant idola
tueri, deos, qui aures habent nec audiunt [Ps. 115. 6], quo viris euangelicis
maior nascatur labor et post splendidior triumphus. Daniel cum
suis mortem citius erat obiturus, quam simulacrum regis adoraret, qua
propter captus est etc. Summa: Instituenda est lenis ac opportuna
oratio, qua clam doceatur sęnatus, quod profecto ignorat. Ego in hunc
modum ordirer: Vehementer placere sęnatum, quod rerum divinarum
non parvam curam haberet, placiturum autem longe vehementius, si
miserorum quoque mortalium pectoris curas placide audiret consilioque
opitularetur suo. Nunc qum muliebri quadam olim levitate ducta
simulacrum erexissem, non tam (ut verum fatear) religionis quam
ὑποκρίσεως causa, paucis ab hinc annis cępi mecum reputare, quam
potissimum ob causam id fecissem, invenique tandem ex ambitione
potius quam pietate negocium processisse; cuius cum me in diem
magis ac magis puduisset, statui tandem, id, quod ex pessimo fonte

--645--

prodiisset, abolere, ne, quod ipsa cupiditate vanę gloriae, ut sunt
humana, feceram, detrimentosum mihi esset apud deum; qui enim
apud homines gloriam quęrunt, ignominiosi fiunt apud deum. Quod
vero multum glorię accesserit immerenti, nemo est, qui videre nequeat,
cum anathematis et victimis quidam simplices se eo devoverint, ubi
nominis nostri monimentum potius quam divi Apollinaris posueram.
Equidem si recta simplicique mente hoc fecissem, fors tulissem, quod
fiebat; quum autem crebro nos consciencia non recti propositi insimularet,
nequivi hos pulsus et arietem amplius ferre ac imprudens inconsultis
omnibus mortalibus deieci, quod sola sciebam vana mente
extructum. Tuli autem audacię pęnas. Quod ad restituendam effigiem
adtinet, oro patres vos pręstetis, nempe ne cogatis contra miserę conscientiam
extruere, quod profecto nequiter inceperat, ac, ut diximus,
ita divi Apollinaris glorię faveatis, ut anima nostra ne pereat. Nam
nos a sumptu ęris non tam abhorremus quam a detrimento animę;
quod hinc manifestius sit: parata sum tantum ęris reddere Beguttis,
quanto fuit simulacrum comparatum, atque ipsis integrum relinquo de
eo ęre disponere. Neque enim unquam ferre potero Aureolę adscribi,
quod ambitionis erat. Hactenus fęmina fui, suadeoque, ut ipsa
verbum pro se faciat; nec enim ei metuendum est, qum ille sit adfuturus,
qui iussit nos securos esse debere, quid loqueremur etc. Hac
forma in confessione quoque uti potest, neque illic veto, ne exigat a
Bodenläro rationem delicti; tacere enim cogetur, etiam si ilia rumpantur;
unde audacius eum alloqui potest, ita tamen, ut abiens interdicat
ei, ne liceat effutire quicquam. At si nulla ratione nec senatus
nec Bodenlär frangi possunt, non possum ego aliud consulere, quam
quod apostoli dicebant: "Obedire oportet deo magis quam hominibus"
[Act. 5. 29]. Unde iubeo mortem potius obire, quam cedere. Omnia
tamen prius tentanda sunt. Veh miserę urbi, quę tales habet oculos
Opto vos omnes in Christo valere, qui et dictabit, quo quęque
ordine et consilio sint agenda. Orabunt pro vobis, qui apud nos sunt
pii. Ante Kalendas Ianuarias non arbitror me alio migraturum. Da

--646--

operam, ut salvus solvas a periculosa Christianis urbe, quam tamen
brevi speramus resipituram.
Ex Tiguro XI. Kalendas Ianuarias MCCCCCXXij.
Quis sim scis.
Revidere non potui, quę scripsi.
An meister Osualden, schuolmeister zuo Lucern,
sinen günstigen herren und fründ. - Gen Lucern.