643

<< Nr. 642 | Index | Nr. 644 >> 

Absender: Capito, (Wolfgang)

Empfänger: Zwingli

Ort: Strassburg
Datierung: 18 VIII 1527

Vorlage: Huldreich Zwinglis sämtliche Werke, vol. 9 (Leipzig: Heinsius, 1925) (Corpus Reformatorum 96), 191-194

--191--

Gratiam et pacem a domino.
Quantum auguror, Franciscus ille, de quo scribis, tuas hodie
pertulit. Vir est procerus, veneranda atque amabili gravitate; totius
corporis modus autoritatem homini conciliat. Abiens ait se interea
me latius conventurum. Hospitium obtuli, quod civiliter recusavit.
Aderat alius quispiam; omnino similis est gravi auditori euangelii.
Gestio talibus congredi amice; sed hodie minus licet; cras experiar
forte, dum est initium ludi factum. Nunc plerique suis detinentur
curis. Michael, fenestrio Wihenensis, hic est civis factus; habeo
gratiam de tali Christi martyre nobis commendato, quem miror ab
errore catabaptismi liberum, quo simplices fere involvuntur. Verum
huic serium pectus est, et ad exaltatum Christum totus spectare
videtur. Martinus Cellarius is est, quem ex habitu corporis graphice

--192--

depinxisti. Atque animo longe meliore est, quam fama esse praedicatur.
Puto enim utrumque vanum esse, quod Sebastianus vester
autumat. Nam per contumeliam Witenberga quibusdam simulationum
spiritus affinxit, qui quidem domini spiritu vere ducuntur [Röm.
8. 14]. De aliquibus enim satis constat. Conturbavit Lutherum veritas
sacramenti, natura et intelligentia verbi et signorum atque id genus.
Cuiusmodi ex domino tu quoque tenes ac doces. Fateor, Lutherum
parum ęquum habet; sed honesta causa est, nimirum moderata
libertas studiumque veritatis. Olim fuit iniquior baptismo parvulorum;
inimicissimus tamen semper est habitus catabaptismo, quem libello
suo deiicit. Animum hominis, quatenus convictu semestri constare
potest, vicissim accipe: totus a deo dependet, alienissimus a morbis
animi, qualibus ego et mei similes detinemur. Quicquid ceciderit,
interpretatione mitigat. Male audit a Witenbergensibus. Vicissim
illis benedicit, quatenus cum vero fieri potest. Nemini, vel catabaptistis
odiosissimis, qui eum hic nobiscum exagitant, maledicit. Errores
istorum perditissimos aperte damnat, sed ita, ut ex animo compatiente
manare omnia diceres. Uxor ei obtigit beata, cuius nomine fabula
est etiam bonis alioqui. Dum aspergitur convitiis, respondere solet:
en defectus invenies in electis dei, et lapsum esse levem interpretatur,
quod est revera, ut ego puto, crimen atrox. Ledere enim famam immerentis,
vix unquam incidit in bonum; tantum abest, ut in Christiano
tolerabile putem. Adhęc quę dicit, ad gloriam dei et Christi
omnia spectant, quod ex colloquiis primis cognovi. Quod mihi documentum
fuit, frivolum non esse, quod ex eiusmodi pectore funderetur.
Unde pręfatiuncula mea nata est, quę nihil fingit. Egit cum Denckio
praesente Hetzero humili dignitate, adeoque Denckium in omnibus
assensorem habuit libellumque suum, quem de libero arbitrio edidit,

--193--

ad apostolicas sententias idem exposuit, ita ut Cellarius sancte
affirmaret compositum transactumque esse inter nos. Verum Hetzerus
virulentissime etiamnum proscindit Cellarium. Neque tamen
inde mitissimus animus huius exasperatur. Hęc scribo, ut communem
fratrem a suspicione catabaptismi tibi purgem comprobemque tanquam
electissimum dei ministrum. Quid quod adversus anabaptistas tibi ob
plexum supplicio Mancium crudelitatem ascribentes fortissime nobiscum
stetit, adeoque nunc stat, propugnans innocentiam tuam ceu servi
dei optimi. Quare videor satis cognoscere, quid animo moliatur ac
speret Cellarius. Nihil sane, quod vel glorię dei vel charitati ac
publico ordini repugnet. Quin olim iniquior baptismo parvulorum
promiscuo, concionatores tamen, cum primis autoritatem tuam defendebat.
Cuius rei testes ipse audivi; nam hominem cum iudicio
admisimus; adeo nobis obiectus erat a Witenberga degravatus praeiudicio
inexcusabili, nisi dudum suspectus fuisset calculus supercilii
Saxonici. Quod vero colloquium ac disertationem [!] inter prandendum
forte refugerit, non probo, neque vehementer tamen movet, qui mecum
cogito, quid possit sinistra suspicio, si pedem fixerit altius, sicut
tum acriore iudicio iuvenilique ardore fuerat, quem crux interea
pulchre detrivit. Hoc unum abs te efflagito, mi Zuingli, per ocium
ipse libellum percurras subnotesque, quę offendent. Nostrum erit expensa
iudicio spiritus in locum substituenda curare. Nam longe altior
evadet lux verbi, quam nostri adversarii vident. Oro dominum, tueatur
electos suos, ne in se mutuo impingant. De baptismo parvulorum,
nisi fallor, inter nos arctissima consensio est. Edito "Elencho" rem
de integro ad trutinam revocabimus et calculi nostri rationem ad te
describemus diligentissime. Quodsi qua in re dissidere contingeret,
cum charitate et humiliter dissidendum. Qui fieret enim, ut vinculum
spiritus, quo continemur, sententiarum diversitate abrumperetur?
Equidem sane, dum aliorum dogmata nondum assequor, mea doceo,
sine morsu, imo citra petulantiam damnandi me maiorem, et incumbo
precibus, quoad assequar, quę captum meum fugerunt; nondum enim
puto me consecutum [Phil. 3. 12]. Itaque pergas monere, hortari,

--194--

cogere in domino; nos tibi, mi frater ac praeceptor, parebimus. Et
nos, ut soles, ama; mutuum certe facies.
Erasmus fertur multis machinis propugnare iterum arbitrii
figmentum. Atqui Christus triumphum feret, cui uni omnia debemus,
tanquam exhibito remedio peccatorum. Contra vero, dimisso
illo, Lutherum asserunt grandia moliri adversus te ac veritatem eucharistię.
Eo pacto dominus perdet, quod est in mundo eximium.
Argentorati 18. Augusti anno 1527.
Capito tuus.
Huldericho Zuinglio, duci verbi Tigurinorum,
maiori suo in domino observando. - Zürich.