659a

<< Nr. 659 | Index | Nr. 660 >> 

Absender: Baling, Nikolaus

Empfänger: Zwingli

Ort: Weesen
Datierung: 5 X (1527)

Vorlage: Huldreich Zwinglis sämtliche Werke, vol. 9 (Leipzig: Heinsius, 1925) (Corpus Reformatorum 96), 277-280

--277--

Nicolaus Baling Hulrico Zuinglio S. D.
Rem, vir doctissime, pręter morem meum incipiam, id est: a
gemino ovo, ut inquit Horatius; tu, quęso, boni consulas, nam aliter
fieri non potest. Sed veniam ad id, quod institui. Post discessum
meum a vobis, vir candidissime, recta venio Vesenium, diverto
ad meos, domum properans; quod cum mei amici sentiunt, quod
aliquamdiu erga me cęterosque dissimularant, tandem aperiunt, nempe
id, ut verbo dicam, quo amico meo mortuo succedam. Ego renuo,

--278--

nam audieram Tiguri te aliter velle; deinde pactum meum cum
dominis meis Curiensibus edissero. In summa, omnes vires meas
in hoc colligo, ut intellegant id quod petunt non commodo fieri posse.
Postremo cum vident me fortius reniti, rogant me cum cęteris et
enixissime, ne digrediar ab ipsis, donec aliquid responsi abs te
acceperint; nam eorum animi tunc ipsis praesagiebant magistrum
Gregorium non venturum. Polliceor, modo hoc fiat non invitis
dominis meis Curiensibus. Inito itaque hoc pacto proficiscor
Curiam; vocant me per litteras Vesenium, non venio, tandem mittunt
Curiam proprium tabellionem, qui me vocet et sedulo dicat, ne me
huius itineris pigeat et veniam. Venio, negotium mihi proponunt,
arbitrantes forte me posse persuaderi, ut perpetuo maneam. Respondeo,
quod prius responderam, nempe hoc: me ipsis nullo pacto morem
gesturum, cum tu aliter fieri censeas. Non dubitamus, inquiunt, si
sciret Zuinglius omnem rem et quibus insultibus hic euangelium
adhuc sit obnoxium, aliter sentiret. Imo, inquiunt, nunquam eo veniet
euanggelicum negotium hic, ut non opus fuerit nobis doctissimo et
constantissimo homine, quique ora possit obstruere contradicentibus.
Nosti, dicunt, portum hunc et quam frequens iter sit per nostrum
pagum, denique nosti, inquiunt, colluviem hominum etc. Zuinglius,
dicunt, mittet unum, sed minime vocalem, si verum est quod audivimus.
Audiamus, inquio, eum; quid si graciliorem vocem habeat,
modo bene praesit et doceat?! Ubi invenietis illum, qui sit ad unguem
factus, et in quo prorsus nihil desideretis? Nolite respicere mortuum
amicum meum, non est unus aut alter, qui ei conferri potuerit;
dandum erit aliquid poenurię etc. Mentiri non est meum, vir syncerissime,
dispeream, si aliter factum sit. Venit Rudolphus de
Britten, quem tu miseras, homo meo iuditio omnino candidus neque
sacrarum litterarum ignarus; concionatur et certe bene dimittitur, sed
hac conditione, ut revertatur, si iterum vocetur, quod dubio procul
ab eo probe intellexisti. Rudolpho digresso redeunt ad me iterum,

--279--

pristinam occinentes cantilenam, obsecrantes quoque, ut tibi scribam
hoc se non dubitare, si rem adamussatius perceperis perpenderisque
te in aliam sententiam trahi posse. Non resisto, sed semper admoneo,
ne quid inconsultius agant, cuius mox peniteat. At a legato audies
nimirum omnia melius.
Nunc audi conditionem meam Curię et omnem statum reipublicae
Curiensis; postea, ut es vir prudens et sagax, facile pronunciabis,
quid hac in re et Veseniensibus et mihi faciendum fuerit; nam tu
solus es, qui me fovet, tu mihi pater es et de quo mihi omnia polliceor,
quod tu iubes iusserisque, ego faciam et libenter et diligentissime.
A dominis meis annuatim, ut sic dicam, habeo viginti et octo aureos
et ędes; cetera consistunt numero scholasticorum, quorum non parva
copia, si desierunt pestilens illa pestilitas. Labor autem est supra
modum improbus et qui plus mihi eruditionis surripiat quam addat;
nam omnes Germanicę discunt, hic nemo promovet bonas disciplinas
et meliores Musas, neque ii quoque, qui euangelio pręsunt, imo
videntur mihi bonis litteris bellum indixisse. Sic ego sum pulverulentę
scholę magister et preterea nihil. Domini mei sunt paulo avariores
quam par sit. Disperso propter pestem scholastico grege addiderunt
salario meo dimidiatum aureum hebdomadice, si in urbe fuero, sed
si extra urbem rebus meis consuluero, cum mihi nunc sit otium, non
dant; quasi mihi non edendum sit, si peregre egero! Ad hęc polliciti
sunt mihi ędes scholicas et scholę tantum destinatas, sed nusquam
adhuc apparent. Dico tibi, hęc apud nos nemo considerat, neque
ii, qui sibi videntur favere euangelio supra modum, neque ii, inquam,
qui hęc ad nauseam usque inculcare deberent. Non credo unquam eo
venturum [!] rem euangelicam, ut apud nos floreant bonę artes; sunt
quidam tam stolidi et ignavi etiam ex primoribus, ut in vos reiiciant
Tigurinos, Bernenses et Basilęos. Si tantum viginti haberem
pueros, qui Latine discerent, non veniret mihi in mentem, ut discederem
a Curia; sic mihi cordi est res euangelica. Sed tu non
potes credere, quam barbara et indocta sit Rhetia tota. Miror,
quid quidam predicent, etiam euangelici, cum ne a limine salutarint

--280--

Latinam linguam. Hęc, vir doctissime, quamvis mecum non raro
volvem [!], tamen semper est, quod me retineat. Domini mei, etsi
avari sint, tamen mihi faciunt, quod nemo alius sperare audebit, et
quod magis est, si non sum vanus augur, si ego recessero, vix fiet,
qui ludum litterarium retineat in urbe; tam efficax est dira avaritia.
Hęc cum mecum perpendo, sic perplexus fio, ut nesciam, quo me
vertam, imo lupum auribus teneo. Cum video euangelicum negotium
tam misere agi, discruciat me, et apud me sępe paro abitum. Cum
autem considero, quid accidere possit me discedente, maneo; sed
non sine nausea, sumus enim omnino tepidi et omnes in summa.
Rem totam intellexisti, vir candidissime, tu consule, quid faciendum
sit et otyus, si tantum ocioli nancisci poteris. Ego me Vesenii
neque intrusi neque intrudam; ego tuus sum, tu me nunquam, scio,
deseres, etiam si non sim Vesenii neque Curię, etsi mihi non displiceret
Vesenium. Causam ex te coniicere potes, nisi tu aliter
suaderes et euangelium, cui omnes inservire debemus, discusso omni
affectu. Apud nos habemus bonum hominem, neque indoctum et qui
primus in tribus ligis, Malantz scilicet, omnes papisticas abominationes
proscripsit; hunc ego indicavi Veseniensibus, sed volunt
prius experiri, an me habere possint; quod ubi fieri non potest, te aliud
suadente, pręcor te, si tibi non displiceat, ut eundem tu ipsis quoque
proponas. Certe homo est bonus, pius, constans, neque Ebraicę
linguę prorsus ignarus et quod mihi magnum videtur, plane Tigurino
more, id est: doctissime et Christianissime euangelium doctus. Tu,
vir humanissime, me bene intelligis et melius me nosti, quam sim
rudis. Summa: tu omnia bene ages.
Vale.
Vesenii 5 die Octobris 1527.
Ne te pigeat respondere per schedam, pręcor, nisi te alio vocent
negotia. Parce tumultuarię epistolae et verbosę.
Huldrico Zuinglio, viro et pietate et summa eruditione conspicuo.